Tajemnicze cmentarze w Małopolsce. O wielu z nich nikt już nie pamięta
Tajemnicze cmentarze w Małopolsce. O wielu z nich nikt już nie pamięta
Cmentarze to miejsca zadumy obecne w każdej miejscowości, niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z ogromnym miastem czy małą wsią. Wiele z nich zostało już zapomnianych. Zgodnie z aktualnymi danymi tylko w Zachodniej Galicji znajduje się obecnie ponad 400 cmentarzy z czasów I wojny światowej. O tych miejscach często zapomniała nawet historia.
foto: Henryk Bielamowicz, P. Zarychta, Wikipedia
Cmentarz Wojenny Limanowa-Jabłoniec
Cmentarz Wojenny Limanowa-Jabłoniec na chwilę obecną pozostaje nieczynny. Ostatni pochówek na nekropolii miał miejsce w 1914 roku. Łącznie pochowano tam 409 osób. Cmentarz leży na uboczu, prowadzi do niego wąska i stroma droga dojazdowa w pobliżu DK nr 28 na odcinku z Limanowej do Nowego Sącza.
foto: Jerzy Opioła, Wikipedia
Cmentarz Wojenny Limanowa-Jabłoniec
Na cmentarzu tym pochowano żołnierzy armii austro-węgierskiej i rosyjskiej, którzy zginęli w grudniu 1914 roku w czasie operacji limanowsko-łapanowskiej. W trakcie bitwy znanej szerzej jako bitwa pod Limanową strategiczny sukces odniosły Austro-Węgry. W tej ogromnej bitwie po obu stronach walczyło ok. 200 tys. żołnierzy, z czego łącznie poległo, odniosło rany lub zostało wziętych do niewoli ok. 42 tys. osób.
foto: Jerzy Opioła, Wikipedia
Cmentarz na Przełęczy Małastowskiej
To kolejny austriacki cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej. Nekropolia pozostaje obecnie nieczynna. Spoczywają na niej 174 osoby. Co ciekawe, projektantem cmentarza był Dusan Jurkovic, słowacki architekt, ochotnik walczący w armii Austro-Węgier. Cmentarz znajduje się na terenie miejscowości Małastów, w powiecie gorlickim.
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz na Przełęczy Małastowskiej
Na cmentarzu znajduje się kaplica z wizerunkiem Matki Boskiej i inskrypcją: (tłumaczenie) "Pamiętajcie w swoich pełnych szczęścia dniach, że na tej ziemi gorzał zaciekły bój, że tu tysiące odniosło śmiertelne rany, aby wokół was rozkwitało błogosławieństwo słońca". Na cmentarzu w Małastowie pochowano 174 żołnierzy austro-węgierskich, a nad ich mogiłami unoszą się ażurowe krzyże ze wstążkami w różnych barwach narodowych.
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz w Łowczówku
Cmentarz w Łowczówku w powiecie tarnowskim został otwarty, podobnie jak pozostałe nekropolie w 1914 roku. To zabytkowy obiekt z czasów I wojny światowej i jeden z ponad 400 cmentarzy wojennych zbudowanych w Zachodniej Galicji. Obecnie nekropolia jest nieczynna. Miejsce to zostało poświęcone w listopadzie 1917 roku.
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz w Łowczówku
Na cmentarzu wojennym w Łowczówku w mogiłach zbiorowych i pojedynczych pochowano 483 żołnierzy poległych głównie w nierozstrzygniętej bitwie pod Łowczówkiem stoczonej w maju 1915 roku pomiędzy Austro-Węgrami a Rosją. W bitwie (po stronie Austro-Węgier) walczyła I Brygada Legionów Polskich. Brali w niej udział m.in. późniejszy marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz, a także gen. Witold Ścibor-Rylski.
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz wojenny Łużna-Pustki
Cmentarz położony w miejscowości Łużna otwarto w 1915 roku, a dziś jest on nieczynny. Nekropolia powstała w miejscu walk z maja 1915 roku, mających miejsce pod Gorlicami pomiędzy Rosją a Cesarstwem Niemieckim i Austro-Węgrami. Bitwa ta zakończyła się rosyjską klęską.
foto: Kacper Jerzak, Wikipedia
Cmentarz wojenny Łużna-Pustki
Na cmentarzu pochowano 912 żołnierzy armii austro-węgierskiej, z których blisko połowę stanowili Polacy. Spoczywają tam także żołnierze armii niemieckiej (65 osób) i rosyjskiej (227 poległych). Cmentarz ten wpisany został do rejestru zabytków w 1985 roku.
foto: Jerzy Opioła, Wikipedia
Cmentarz Żydowski w Wieliczce
Cmentarz żydowski w Wieliczce to nieczynny obiekt, w którym ostatni pochówek miał miejsce w 1942 roku. Został założony prawdopodobnie jeszcze w XVI wieku. Zachowało się łącznie ok. 50 nagrobków z napisami w języku hebrajskim. Nekropolię wykorzystywano m.in. jako miejsce pochówku Żydów z krakowskiego Podgórza i miejscowości, które sąsiadowały z Wieliczką.
foto: P. Zarychta, Wikipedia
Cmentarz Żydowski w Wieliczce
W latach 1939-1942 cmentarz był miejscem masowych mordów dokonywanych na Żydach przez Niemców. Te tragiczne wydarzenia upamiętnia granitowy pomnik, który poświęcony został pamięci ponad tysiącu pomordowanych na cmentarzu i w mieście Żydów wielickich. Ostatecznej dewastacji nekropolii dokonał okupant niemiecki. W 70. rocznicę obchodów wywózki i wymordowania Żydów z Wieliczki w 2012 roku na cmentarzu odbyła się modlitwa za zmarłych i pomordowanych, której przewodniczył Eliezer Gurary – rabin organizacji Chabad Lubawicz w Krakowie.
foto: P. Zarychta, Wikipedia
Cmentarz wojenny nr 51 – Rotunda
To austriacka nekropolia z czasów I wojny światowej, która pozostaje nieczynna. Położona jest w miejscowości Regietów w Małopolsce. Pochowano tam 42 żołnierzy austro-węgierskich i 12 poległych Rosjan.
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz wojenny nr 51 – Rotunda
W 1995 roku przy pomocy Austriackiego Czarnego Krzyża rozpoczęło się oczyszczanie i zabezpieczanie cmentarza. Do 2016 roku odbudowano wszystkie uprzednio istniejące wieże. Na kamiennej tablicy przycmentarnej umieszczona jest inskrypcja: (tłumaczenie) „Nie płaczcie, że leżymy tak z dala od ludzi, a burze już nam nieraz we znaki się dały, wszak słońce co dzień rano tu nas wcześniej budzi i wcześniej okrywa purpurą swej chwały”.
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz wojenny nr 185 – Lichwin
Cmentarz wojenny położony w Lichwinie to kolejna austriacka nekropolia z czasów I wojny światowej i największa w całym okręgu tarnowskim. Obiekt otwarto w 1916 roku i obecnie pozostaje on nieczynny. Duża liczba pochowanych tam żołnierzy ma związek ze strategicznym znaczeniem wzgórza Gródek, o które odbywały się zaciekłe walki podczas bitwy pod Gorlicami.
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz wojenny nr 185 – Lichwin
Na cmentarzu w Lichwinie znajduje się 511 grobów zbiorowych, w których pochowano łącznie 614 żołnierzy z armii austro-węgierskiej i rosyjskiej, a wśród poległych znajdują się także polscy żołnierze walczących po obu stronach. Ostatniego remontu obiektu dokonano w 2012 roku przy współpracy gminy Pleśna i Austriackiego Czarnego Krzyża. Na tablicy informacyjnej widnieje inskrypcja: "Ojczyzna nie zapomniała o swych poległych synach".
foto: Henryk Bielamowicz, Wikipedia
Cmentarz z I wojny światowej w Bydlinie
To cmentarz z okresu I wojny światowej położony w Bydlinie, w powiecie olkuskim. Pochowano na nim żołnierzy, którzy zginęli w bitwie pod Krzywopłotami, w której walczyli żołnierze Austro-Węgier i Rosji. W bitwie tej polegli żołnierze z 1. płk. piechoty Legionów, zatrzymując ofensywę Rosjan. Dowódcą Polaków był wówczas gen. bryg. Mieczysław Ryś-Trojanowski, walczący w obu wojnach światowych i w wojnie polsko-bolszewickiej, zamordowany w niemieckim obozie koncentracyjnym Mauthausen w 1945 roku.
foto: Jerzy Opioła, Wikipedia
Cmentarz z I wojny światowej w Bydlinie
Na cmentarzu spoczywa 46 poległych żołnierzy 1. płk. piechoty Legionów. Wśród nich pochowano por. Stanisława Paderewskiego – przyrodniego brata sławnego Ignacego Jana Paderewskiego. W bitwie tej ranny został także Stanisław Bytnar, ojciec Jana Bytnara ps. Rudy. Na drugiej kwaterze spoczywa 78 żołnierzy rosyjskich i 206 żołnierzy armii austro-węgierskiej.
foto: Jerzy Opioła, Wikipedia
Cmentarz wojenny nr 388 – Kraków-Rakowice
Cmentarz stanowią trzy kwatery, z których dwie położone są na cmentarzu Rakowickim. Otwarto je w 1918 roku, kiedy miał tam miejsce ostatni pochówek. Na cmentarzu znajdują się 792 groby zbiorowe i 553 groby pojedyncze. Spoczywa tam ok. 6700 żołnierzy, w tym polskich legionistów, których uhonorowano pomnikiem z inskrypcją: „Z trudu naszego i znoju Polska powstała by żyć”.
foto: Zygmunt Put, Wikipedia
Cmentarz wojenny nr 388 – Kraków-Rakowice
Obok pomnika legionistów w 1990 roku, w skromnej mogile złożono prochy gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego, adiutanta marszałka Józefa Piłsudskiego, uczestnika I wojny światowej i wojny polsko-bolszewkickiej, a także ambasadora RP we Rzymie w latach 1938-1940.
foto: Zygmunt Put, Wikipedia
Zamknij reklamę za s.
X
Zamknij reklamę
...