Przestrzeń ekologiczna dla mikroorganizmów na Politechnice Krakowskiej
Do zbudowania przestrzeni ekologicznej jaką jest glebariumc, Studenci PK wykorzystali wiklinowy płotek, którym wyznaczyli ramę glebarium na trawiastym kawałku kampusu. Sama nazwa nawiązuje twórczo do instalacji artystyczno-ekologicznej pracowni Centrala na wystawie Atropocen (2022), która zainicjowała dyskusję na temat roli "brudnych" procesów w architekturze. Okazuje się, że do stworzenia takiego domu dla mikroorganizmów wystarczą kartony, resztki roślinne, opadłe liście, chrust, trawę, żołędzie i orzechy, wióry, a także trochę drewnianych kłód, w których posłużyły jaki domki dla owadów.
Glebarium to miejsce specjalnie przeznaczone do dekompozycji biomasy, kompostowania, tworzenia cennej materii organicznej. Zwykle procesy te postrzega się jako mało atrakcyjne, brudne i wyrzuca z przestrzeni publicznej. A przecież są niezbędne w tworzeniu gleby i domykaniu cykli w przyrodzie. Nie możemy zapominać, że gleba odgrywa kluczową rolę w procesach przyrodniczych - mówi dr inż. arch. krajobrazu Kasper Jakubowski, specjalista w dziedzinie projektowania ekologicznych przestrzeni zieleni, znawca i popularyzator tematu "czwartej przyrody", który poprowadził na PK warsztaty z budowy glebarium.
Tworzenie przestrzeni ekologicznej w Krakowie. Warsztaty dla uczniów i studentów
Podczas warsztatów z tworzenia glebarium przypomniano studentom i maturzystom, że procesy gnicia, obumierania, dekompozycji, próchnienia są nieodłączną częścią natury i metabolizmu miasta, więc należy im się odpowiednie miejsce w przestrzeni publicznej. Do stworzenia tego miejsca wykorzystano właściwości jesiennych liści, pokosu, traw, kory drzew. To właśnie one tworzą życiodajną glebę, ograniczają emisje związane z transportem i koniecznością gromadzenia bioodpadów oraz utylizacji ich gdzieś poza miastem.
Jak przypomniano podczas warsztatów, w jednej garści gleby jest tyle mikroorganizmów ile żyje ludzi na ziemi, a w jednym metrze kwadratowym ziemi może żyć nawet 10 do 100 dżdżownic. Te niepozorne żyjątka są prawdziwymi inżynierami ekosystemów, odpowiadając za 6,5 proc. światowej produkcji zbóż czy 2,3 proc. produkcji roślin strączkowych. Odpowiadają też za przewietrzanie i nawożenie ziemi, wspierają rozkład materii organicznej i przyczyniają się do wzbogacenia ziemi w składniki odżywcze - informuje rzeczniczka PK.
Glebarium na PK zbudowano w ramach warsztatów towarzyszących XXX Międzynarodowej Konferencji Naukowej z cyklu Sztuki Ogrodowej i Dendrologii Historycznej pt. "Cele zrównoważonego rozwoju a zarządzanie krajobrazem kulturowym i jego elementami". Ten ekologiczny kompostownik ma służyć do prowadzenia zajęć edukacyjnych dla studentów oraz poprawiać świadomość ekologiczną całej społeczności uczelni.