Na odzyskanie praw jego mieszkańcy czekali 150 lat. Oto najmniejsze miasto w Małopolsce

Najmniejszym miastem Małopolski są Koszyce. Odzyskały prawa miejskie po 150 latach

Najmniejsze miasto w Małopolsce to Koszyce – tak wynika z dostępnych obecnie danych statystycznych. Z obszernego „Raportu o stanie gminy Koszyce w roku 2023”, przygotowanym w maju 2024 roku możemy dowiedzieć się, że gmina składa się łącznie z 20 miejscowości, zamieszkanych przez 5 238 osób. Jej administracyjną siedzibą są Koszyce – najmniejsze miasto Małopolski. Z przytoczonych danych wynika, że obecnie liczba stałych mieszkańców Koszyc wynosi 736 (plus 14 mieszkańców czasowych). Liczb tych w żaden sposób nie można porównywać z największymi miastami w województwie małopolskim.

Jaka jest historia Koszyc? Jak podaje gmina, pierwsze źródłowe informacje o Koszycach pochodzą z roku 1328. Z kolei przełom w źródłach pisanych następuje w roku 1374. Wówczas miała miejsce lokacja miasta Koszyce na prawie magdeburskim. Dokonała tego Elżbieta Łokietkówna, wdowa po królu węgierskim Karolu Robercie Andegaweńskim. Elżbieta pełniła w tym czasie funkcję regentki (jej syn Ludwik zasiadał na tronie węgierskim i polskim).

Po 47 latach Koszyce otrzymały drugi akt lokacyjny na tym samym prawie. Wówczas Władysław Jagiełło przeniósł miasto Koszyce z prawa polskiego na prawo magdeburskie, ustanawiając m.in. jarmarki i wolne targi.

Koszyce jako miasto posiadały herb, rynek oraz ratusz. Rynek stanowił prostokątny plac o pow. 2212m², z naroży którego odchodziły ulice (układ ten został zachowany do dziś). Zapiski mówiące o rynku pochodzą z 1428r. Istniało również przedmieście Koszyc zwane Jawiczowice, na wjeździe do Koszyc od strony Sandomierza – pierwsze źródła zapisane na ten temat pochodzą z 1521r., natomiast pierwsza wzmianka o ratuszu pochodzi z 1564r. – pisze gmina.

Świetność małopolskich Koszyc przetrwała do połowy XVII wieku, do czasu potopu szwedzkiego. Najeźdźcy zniszczyli miasto, rozpoczynając etap jego upadku. Sytuacja nie zmieniła się w czasie wojen napoleońskich i powstania styczniowego. Wówczas mieszkańcy sprzymierzyli się z oddziałami powstańczymi. Po upadku powstania Koszyce, podobnie jak inne miasta – utraciły prawa miejskie z inicjatywy cesarza Aleksandra II Romanowa. W 1880 roku Koszyce nawiedził wielki pożar, trawiąc całe centrum miasta wraz z kościołem parafialnym.

Okres międzywojenny 1918-1939 wiązał się z wielkimi nadziejami w niepodległej Polsce. Wielu koszyczan walczyło w wojnie bolszewickiej w 1920 r. W 1931 r. przywrócono siedzibę gminy w Koszycach, aktywnie rozwijał się ruch spółdzielczy trwała budowa „nadwiślanki" - drogi łączącej Kraków z Sandomierzem, będącej wielką nadzieją na polepszenie bytu gospodarczego obszarów nadwiślańskich. W okresie II wojny światowej i okupacji Koszyce nie ucierpiały materialnie – podaje gmina.

Renesans Koszyc to rok 1989, który zmienił oblicze gminy wraz z jej stopniową modernizacją. 1 stycznia 2019 roku to data ważna dla mieszkańców – małopolskie Koszyce po 150 latach odzyskały wówczas status miasta, a na tamtejszym rynku stanął pomnik regentki, królowej Elżbiety Łokietkówny.

 

To jedna z najmniejszych wsi w Małopolsce. Zachwyca piękną cerkwią z listy UNESCO