Ciekawostki

Małopolska wieś, która przez ponad 600 lat była miastem. Dziś słynie z palm wielkanocnych [GALERIA]

2025-02-13 15:17

Lipnica Murowana to niewielka wieś położona w powiecie bocheńskim w Małopolsce. Dziś miejscowość kojarzona jest przede wszystkim ze słynnym konkursem palm wielkanocnych. Niewiele osób wie, że jeszcze 91 lat temu Lipnica Murowana posiadała prawa miejskie, które dumnie dzierżyła przez 608 lat. Dawne miasto wyróżnia bogata i często tragiczna historia związana z pożarami, I wojną światową i niemiecką okupacją. Poznajcie Lipnicę Murowaną w przygotowanym materiale.

Lipnica Murowana to nie tylko konkurs palm. Wieś, która przez ponad 600 lat była miastem

Historia Lipnicy Murowanej, dzisiejszej wsi leżącej w powiecie bocheńskim w województwie małopolskim rozpoczęła się jeszcze w 1326 roku, kiedy jako miasto lokował ją Władysław I Łokietek. Jej mieszkańcy uzyskali wówczas liczne przywileje, będąc zwolnionymi z poborów danin, ceł ciężarów. Miejscowość otoczono murami za panowania Kazimierza Wielkiego – czytamy w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich (Tom V). Wraz z biegiem dziejów Lipnica Murowana rozwijała się, co przerwał tragiczny pożar z 1500 roku, w wyniku którego całe, ówcześnie drewniane miasto uległo spaleniu. W mieście działali rzemieślnicy – od piekarzy, przez rzeźników, szewców po gorzelników. Wraz z upadkiem Rzeczypospolitej Obojga Narodów Lipnica Murowana znalazła się w zaborze austriackim. Działała tam szkoła ludowa, w której nauki pobierał polski poeta i historyk Kazimierz Brodziński.

Austriacki spis z 1872 roku wskazywał na stosunkowo trudną sytuację finansową tamtejszych mieszkańców. Zajmowali się oni przeważnie garbarstwem (wyprawianiem skór) i garncarstwem. Zgodnie z powyższym spisem miejscowość liczyła wówczas 972 mieszkańców, z czego prawie wszyscy byli wyznania katolickiego. Kolejny trudny rozdział w historii Lipnicy Murowanej przypada na czasy I wojny światowej. Wówczas, jak podaje Jerzy Drogomir  w publikacji „Polegli w Galicji Zachodniej 1914 – 1915 (1918). Wykazy poległych i zmarłych pochowanych na 400 cmentarzach wojskowych w Galicji Zachodniej”, w miejscowości toczyły się walki austriacko-rosyjskie. 11 listopada 1914 roku miejscowość zajęli Rosjanie, którzy przygotowywali się do ataku na Kraków. W 1934 roku, w czasach II RP Lipnica Murowana utraciła prawa miejskie, które posiadała od roku 1326, czyli dokładnie przez 608 lat. Ten stan rzeczy nie zmienił się do dnia dzisiejszego.

Kraków Radio ESKA Google News
Autor:

Po czasach pokoju dwudziestolecia międzywojennego nastał tragiczny czas okupacji niemieckiej i II wojny światowej. W Lipnicy Murowanej działał 12 Pułk Piechoty AK Ziemi Bocheńskiej. Jak pisze Józef Wieciech w publikacji „Akcja na więzienie w Nowym Wiśniczu”, właśnie ten oddział przeprowadził (26 lipca 1944 roku) atak na niemieckie więzienie w Nowym Wiśniczu. Była to jedna z największych tego typu akcji w czasach okupacji. Uwolniono wówczas 128 osób. W październiku 1944 roku Niemcy spacyfikowali Lipnicę Murowaną wraz z podobnymi działaniami na terenie okolicznych miejscowości.

Dziś Lipnica Murowana słynie głównie z konkursu palm wielkanocnych, który odbywa się tam corocznie od 1958 roku. To właśnie w Lipnicy Murowanej prezentowane są najwyższe palmy wielkanocne w Polsce, sięgające wysokości kilkudziesięciu metrów. Lipnica Murowana znana jest także ze swej średniowiecznej zabudowy, a co za tym idzie – zabytków, takich jak kościół parafialny pw. św. Andrzeja Apostoła (XV wiek) czy kościół św. Szymona (XVII wiek).

QUIZ. Turystyczne skarby w Małopolsce. Znasz te zabytki wpisane na listę UNESCO?
Pytanie 1 z 8
1. Na tym zdjęciu widzimy:
Stare Miasto w Krakowie
CO JESZCZE UKRYWA NAWROCKI? Sekielski: KRĄŻĄ O NIM MOCNE PLOTKI!