"Miasto Światła" leży w Małopolsce. Jest bogate w pożądane złoża [GALERIA]

Gorlice - kolebka przemysłu naftowego. Krótka historia "Miasta Światła"

Gorlice to miasto położone w województwie małopolskim, w dolinie rzeki Ropy i jej dopływu Sękówki, na północnej granicy Beskidu Niskiego, pod względem historycznym na wschodnim skraju dawnej ziemi krakowskiej. Według "Kroniki Polskiej" Marcina Kromera, kronikarza króla Zygmunta I Starego, początek miejscowości datuje się na 1354 r. Przywilej utworzenia miasta miał otrzymać stolnik sandomierski Dersław I Karwacjan od króla Kazimierza Wielkiego, a pierwsi osadnicy przybyli z miasta Görlitz na Łużycach, krainy, która dzisiaj administracyjnie należy do Niemiec.

W drugiej połowie XVI w. Gorlice stały się własnością rodziny Pieniążków herbu Odrowąż. Za ich władania w 1617 r. miało w nich miejsce słynne colloquium trzech wyznań: arian, kalwinów i katolików. Osiem lat później połowę miasta wykupiła rodzina Rylskich, która przeszła na kalwinizm i to właśnie za ich sprawą Gorlice stały się ważnym ośrodkiem protestantyzmu w Polsce. Jednocześnie pełniły funkcję istotnego ośrodka rzemieślniczo-handlowego, gdzie rozwijało się zwłaszcza tkactwo, szewstwo i garncarstwo.

Czarną kartą w historii Gorlic był 2 maja 1657 r., kiedy miasto zostało spalone, a mieszkańcy wymordowani przez oddziały księcia Siedmiogrodu Jerzego Rakoczego, który w czasie wojny polsko-szwedzkiej był sojusznikiem drugiej strony. Po rozbiorach odbudowana już małopolska miejscowość znalazła się pod panowaniem Austrii. To właśnie w okresie zaborów, w XIX w. region gorlicki stał się kolebką przemysłu naftowego. W latach 1853-58 w mieście swoją pracownię miał Ignacy Łukasiewicz, farmaceuta, ale przede wszystkim konstruktor lampy naftowej. Jego obecność zaowocowała zainstalowaniem w Gorlicach przy ul. Węgierskiej pierwszej na świecie ulicznej lampy naftowej, stąd małopolska miejscowość bywa nazywana "Miastem Światła". Obecnie w tym miejscu znajduje się kapliczka z rzeźbą Jezusa Frasobliwego, a wiekopomne wydarzenie z 1854 r. upamiętnia również mural na jednym z tamtejszych budynków. Sama postać Ignacego Łukasiewicza jest z kolei obecna w wielu gorlickich lokalizacjach. W centrum miasta znajduje się ławeczka ojca przemysłu naftowego, przy ul. Wąskiej wielkoformatowa grafika, jego imię nosi Muzeum Regionalne PTTK i Zespół Szkół nr 1, przy którym postawiono pomnik wynalazcy.

Za sprawą prac badawczych prowadzonych przez Łukasiewicza doszło w regionie do zwiększenia wydobycia i zapotrzebowania na produkty ropopochodne. Pamiątki związane z tą działalnością można obejrzeć w Skansenie Przemysłu Naftowego „Magdalena” w Gorlicach. Miasto wciąż pozostaje jednak ośrodkiem przemysłu naftowego, a obecnie także maszynowego i drzewnego.

Gorlice słyną nie tylko z ropy, ale także z jednej z największych bitew I wojny światowej, która rozegrała się pod miastem. Walki pozycyjne trwały wówczas prawie pół roku, natomiast decydujące starcie rozpoczął niespodziewany atak wojsk niemieckich i austro-węgierskich 2 maja 1915 r. W ciągu czterech dni udało się im przerwać front rosyjski. Bitwa pod Gorlicami bywa określana "Małym Verdun", co świadczy o jej doniosłości. Jednocześnie w wyniku prowadzonych walk 90% zabudowy zostało zniszczone.

W okresie międzywojennym Gorlice należały do województwa krakowskiego, ale po II wojnie światowej trafiło do nowo utworzonego województwa rzeszowskiego, następnie w 1975 r. miasto "wróciło" z Podkarpacia do Małopolski, stając się częścią województwa nowosądeckiego, a od 1998 r. małopolskiego.

W Gorlicach urodziła się dziennikarka i restauratorka Ewa Wachowicz. Z "Miastem Świateł" związany jest także mąż kandydatki na prezydenta USA Kamali Harris - Douglas Emhoff.

Jakie atrakcje oferują Gorlice? Co warto zobaczyć w "Mieście Światła"?

W czasie pobytu w Gorlicach koniecznie trzeba przespacerować się na tamtejszy rynek, który stanowi serce miasta, zwrócić uwagę na otaczającego urokliwe kamienice i przede wszystkim na budynek ratusza. Na liście zabytków do zwiedzenia nie powinno zabraknąć Galerii Sztuki "Dwór Karwacjanów", która - jak sama nazwa wskazuje - znajduje się w dawnej rezydencji założycielskiego rodu, oraz imponującego zespołu pałacowo-parkowego w Siarach. Trudno opuścić Gorlice także bez zobaczenia miejsca, w którym zapłonęła pierwsza uliczna lampa naftowa. Osoby zainteresowane historią wydobycia ropy mogą udać się do skansenu Przemysłu Naftowego Magdalena, a te, którym bliska jest natura - do parku miejskiego, który jest jednym z najstarszych w Polsce. Te i inne atrakcyjne miejsca "Miasta Światła" zobaczycie w naszej galerii.

W tym małopolskim mieście wynaleziono lampę naftową. Tak wyglądają Gorlice!