Burzliwa historia opactwa benedyktynów. Jej początki sięgają XI wieku
Opactwo benedyktynów jest najstarszym z istniejących dzisiaj klasztorów w Polsce. Przyjmuje się, że jego fundatorem był Kazimierz I Odnowiciel, a za datę powstania uznawany jest 1044 r. Zakonnicy mieli zostać wówczas sprowadzeni do naszego kraju po tzw. reakcji pogańskiej, której kulminacyjnym punktem był wybuch w 1034 r. powstania przeciw chrześcijaństwu. Ich zadaniem miało być wsparcie odbudowy młodego jeszcze Kościoła. Niektórzy uczeni uważają jednak, że benedyktyni pojawili się w Polsce nieco później, za czasów Bolesława II Szczodrego, syna Kazimierza Odnowiciela. Niezależnie jednak od dokładnej daty, losy opactwa zawsze były ściśle splecione z losami kraju. Nie bez znaczenia było położenie klasztoru, który znajdował się w średniowieczu na terenach przygranicznych tuż nad Wisłą, której znaczenie komunikacyjne było nie do przecenienia.
Po raz pierwszy opactwo zostało zniszczone podczas najazdu tatarskiego w 1259 r. Niecałe pół wieku później, w 1306 r. po raz kolejny: tym razem klasztor spalił Gerlach de Culpenm, szwagier biskupa Jana Muskaty, który walczył o Małopolskę z ówczesnym księciem Władysławem Łokietkiem. Ze względu na wykup księstwa oświęcimskiego i księstwa zatorskiego w połowie XV w. Tyniec stracił funkcję strażnicy granicznej, ale i tak kilkukrotnie ulegał zniszczeniom m.in. na skutek wojen prowadzonych w połowie XVII w., bombardowań rosyjskich w latach 1771-1772 czy pożaru od uderzenia pioruna w 1831 r.
Druzgocący dla opactwa okazał się także okres zaborów. Austriacy zdecydowali bowiem o jego likwidacji w 1816 r. Benedyktyni powrócili na Wzgórze Klasztorne nad Wisłą dopiero po 123 latach, w 1939 r. Odbudowa kompleksu rozpoczęła się po II wojnie światowej, w 1947 r. W 1968 r. opactwo zostało oficjalnie przywrócone.
Opactwo benedyktynów w Tyńcu. Na jakie zabytki zwrócić uwagę?
Ze względu na swoją długą historię w opactwie benedyktynów w Tyńcu można podziwiać zabudowania i obiekty sakralne z różnych epok. Na pewno warto zwrócić uwagę na:
- krużganki klasztorne w stylu gotyckim
- XIV-wieczny kapitularz
- gotyckie prezbiterium i barokową nawę główną w Kościele św. Piotra i św. Pawła
- rokokowy ołtarz główny z czarnego marmuru, przedstawiający Świętą Trójcę i apostołów św. Piotra i Pawła w kościele klasztornym
- późnobarokową ambonę w kształcie łodzi
- zabytkową studnię z 1620 r. na środku dziedzińca
- ogród renesansowy
- mury obronne z basztami
Część z wymienionych miejsc zobaczycie na zdjęciach w naszej galerii.