Ciekawostki

Ta wieś leżała na Podkarpaciu. Po referendum wróciła w granice Małopolski [GALERIA]

2025-02-20 18:28

Zmiany terytorialne w wyniku reform administracyjnych mogą mieć ogromny wpływ na mieszkańców danego regionu. Te nie zdarzają się często, choć w najnowszej historii Polski mieliśmy z nimi do czynienia kilkukrotnie. Nietypowa historia wydarzyła się w miejscowości Szerzyny, które w wyniku reformy z 1999 roku znalazły się w granicach województwa Podkarpackiego. Mieszkańcy chcieli być jednak częścią województwa małopolskiego, wobec czego zorganizowano specjalne referendum.

Szerzyny. Małopolska wieś, która nie chciała być częścią Podkarpacia  

Aby lepiej zrozumieć kontekst przytaczanego zdarzenia należy najpierw wyjaśnić, czym są i jak przebiegały reformy administracyjne w Polsce. Reformy te zmieniają podział administracyjny kraju. Po zakończeniu (i częściowo w trakcie) II wojny światowej pierwszym podziałem administracyjnym był ten obowiązujący w latach 1944-1975. Polska dzieliła się wówczas (1944-1950) na 14 województw i dwa miasta wydzielone (Warszawa, Łódź) Kolejna reforma nastąpiła w 1950 roku i obowiązywała do 1956 roku (utworzono wówczas woj. koszalińskie, opolskie i zielonogórskie). W latach 1957-1975 Polska dzieliła się na 22 województwa. Na bazie reformy administracyjnej z 1975 roku utworzono 49 województw (obowiązywała ona do 1998 roku). Tu właśnie zaczyna się historia związana z małopolskimi Szerzynami.

To wieś, która leży obecnie w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim. W latach 1975-1998 administracyjnie Szerzyny należały do województwa tarnowskiego (jednego z 49 ówczesnych województw). W wyniku reformy administracyjnej z 1999 roku Szerzyny znalazły się w granicach powiatu jasielskiego, który włączono w skład województwa podkarpackiego. Miejscowość leżąca bliżej Jasła niż Tarnowa pod względem historycznym i gospodarczym była jednak bardziej związana z Tarnowem.

Kraków Radio ESKA Google News
Autor:

Wobec tego postanowiono zorganizować referendum gminne, w którym mieszkańcy mieli opowiedzieć się za lub przeciw zmianie przynależności administracyjnej Szerzyn. Referendum dotyczyło przeniesienia gminy Szerzyny z powiatu jasielskiego w woj. podkarpackim do powiatu tarnowskiego w woj. małopolskim. Ostatecznie referendum to zorganizowano w 1999 roku. Wówczas aż 79,7 proc. mieszkańców wsi Szerzyny opowiedziało się za przyłączeniem do województwa małopolskiego. W dokumencie („Ocena nowego zasadniczego podziału terytorialnego państwa”) przygotowanym przez MSWiA w grudniu 2000 roku znajdziemy aneks nr. 3 dotyczący wniosków formalnych kompletnych dotyczących zmiany podziału terytorialnego stopnia wojewódzkiego. Znajdziemy tam również sprawę Szerzyn. Jak czytamy, pozytywne wnioski ws. zmiany przynależności administracyjnej gminy wydały wówczas Rada Gminy Szerzyny, Rada Powiatu Tarnowskiego i Sejmik Województwa Małopolskiego. Oponowały: Rada Powiatu Jasielskiego, wojewoda podkarpacki i Sejmik Województwa Podkarpackiego.

Rada Gminy Szerzyny wniosek ten uzasadnia silnymi powiązaniami infrastrukturalnymi z byłym woj. tarnowskim, a obecnie z powiatem tarnowskim, poprzez zrealizowanie i kontynuowanie inwestycji z zakresu telekomunikacji, gazownictwa, energetyki, wodociągów oraz kanalizacji. Związki historyczne i kulturowe Szerzyn z Tarnowem i Krakowem sięgają XIV wieku. Zależności społeczno-ekonomiczne jakie wykształciły się w czasie kiedy Szerzyny należały do byłego woj. tarnowskiego - są wyraźnie zauważalne również dzisiaj. W sprawie określenia przynależności administracyjnej Gminy Szerzyny przeprowadzono w dniu 31.I.1999 r. referendum gminne. W referendum wzięło udział 59,84% uprawnionych. Za powiatem tarnowskim i województwem małopolskim opowiedziało się 79,73% biorących udział w referendum – czytamy w dokumencie.

Ostatecznie w 2003 roku Szerzyny zmieniły przynależność administracyjną, stając się częścią powiatu tarnowskiego w województwie małopolskim.

QUIZ. W jakim powiecie leży ta gmina? Test wiedzy o Małopolsce
Pytanie 1 z 12
1. Gmina Babice leży w powiecie:
Express Biedrzyckiej - Mieczysław Bieniek 19.02.2025
ZŁO - Zbrodnia Łowca Ofiara
Robert Joe Long - Bobby. ZŁO - Zbrodnia Łowca Ofiara