Światowy fenomen z Małopolski. Wielowiekowa tradycja trafiła nawet na listę UNESCO [GALERIA]

Szopki krakowskie. Małopolski fenomen na liście UNESCO

Niewiele jest osób, które nigdy nie słyszało o szopkach krakowskich. To zwyczaj i tradycja unikalna w skali świata, którą w 2018 roku wpisano na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturalnego ludzkości UNESCO. Czym jest szopka krakowska? Jak podaje Muzeum Krakowa, szopka krakowska to twórcze przedstawienie sceny narodzin Jezusa w otoczeniu nawiązującym do architektury i tradycji Krakowa. Krakowskie szopki wyróżniają się ozdobną konstrukcją. To rękodzieła najczęściej wielobarwne, symetryczne i wielopoziomowe, które zdecydowanie przykuwają uwagę. Połączone ze sobą elementy, takie jak wierne odwzorowanie zabytków, lalki i figurki upozowane są na różne sceny, przedstawiając biblijne historie. Skąd wziął się zwyczaj szopki krakowskiej? Ich tradycja sięga jeszcze średniowiecza, jednak jej krakowska odmiana ukształtowała się w drugiej połowie XIX wieku – podaje oficjalny portal turystyczny województwa małopolskiego.

Jak czytamy, nie wiadomo, kto pierwszy wykonał szopkę krakowską we współczesnym wydaniu. Jak powstają szopki krakowskie? To przede wszystkim złożona i czasochłonna, wykonywana ręcznie praca. Wymaga ona od rzemieślnika ogromnego poświęcenia, zwłaszcza jeśli mówimy o czasach przedwojennych, kiedy nie mieli oni pod ręką produktów dostępnych powszechnie w XXI wieku. Gdzie można oglądać krakowskie szopki? W tym celu najlepiej udać się do Muzeum Krakowa, które kolekcjonuje tradycyjne rękodzieła od 1945 roku. Co roku kolekcja ta powiększa się przynajmniej o jedną pracę. Na koniec 2021 roku kolekcja szopek krakowskich w Muzeum Krakowa liczyła ponad 270 obiektów.

Wśród autorów zgromadzonych szopek są najbardziej cenieni w swoich czasach twórcy, poczynając od szopkarzy działających w okresie 1945–1954: Stefan Mitka, Tadeusz Ruta, Franciszek Tarnowski, Władysław Turski, Antonii Wojciechowski – podaje Muzeum Krakowa.

82. Konkurs Szopek Krakowskich 2024. Kiedy się odbędzie?

Pierwszy konkurs na najpiękniejszą szopkę krakowską zorganizowano w grudniu 1937 roku. Wybuch II wojny światowej przerwał organizację szopkarskich konkursów na sześć lat, jednak do tradycji powrócono w 1945 roku.

Podczas konkursu i na wystawie podziwiamy przede wszystkim szopki, nie zawsze doceniając ich twórców. A to właśnie im zawdzięczmy trwanie i rozwój tej wyjątkowej tradycji. Szopkarki i szopkarze nie tylko tworzą unikatowe dzieła, ale też uczą i zachęcają innych do budowania szopek, przyczyniając się do przekazywania i zachowania szopkarstwa krakowskiego. Szczególnie ważny jest rozwój szopkarskiego fachu w rodzinach, często przekazywany z pokolenia na pokolenie – tak powstają szopkarskie rody – pisze Muzeum Krakowa.

W tym roku rzemieślnicy przyniosą szopki krakowskie na Rynek Główny w czwartek, 5 grudnia. Prace będzie można oglądać od godz. 10:00 do 12:00. Po hejnale krakowskim o godz. 12:00 korowód szopek wyruszy wprost na scenę, prowadzony przez kapelę ludową z Bronowic. Ogłoszenie laureatów 82. Konkursu Szopek Krakowskich zaplanowano na niedzielę, 8 grudnia o godz. 14:00 w Sali Miedzianej Pałacu Krzysztofory. Szopki zostaną pokazane publiczności od 9 grudnia do 2 marca 2025 roku na wystawie pokonkursowej w Pałacu Krzysztofory.