Malta - od epoki neolitu po dziś. Z czego słynie ten śródziemnomorski kraj?
Malta to nazwa kraju w południowej Europie, położonego w środkowej części Morza Śródziemnego, około 80 km na południe od włoskiej Sycylii. Jest to państwo wyspiarskie, obejmujące cały archipelag Wysp Maltańskich. Najbardziej zaludniona (93% populacji) i jednocześnie największa (78% powierzchni) jest główna wyspa nosząca tę samą nazwę co cały kraj. Tam znajduje się też stolica państwa - Valletta.
Malta-wyspa zajmuje powierzchnię 246 km2, czyli mniej niż np. Kraków (327 km2). Drugą pod względem wielkości wyspą archipelagu jest Gozo (67,1 km2), a kolejną Comino (2,8 km2). Terytoria pozostałych są znacznie mniejsze i nie przekraczają nawet 1 km2.
Pierwsze ślady ludzkiego osadnictwa na Malcie sięgają 5000 lat p.n.e. To właśnie na ten okres datowana jest ceramika odkryta w jaskini Ghar Dalam na południu wyspy. Z kolei na wyspie Gozo odnaleziono pozostałości świątyń megalitycznych z ok. 3200 p.n.e. - Kompleks Ġgantija. Są to jedne z najstarszych wolno stojąco budowli na świecie, starsze niż egipskie piramidy. Na podstawie ich liczebności badacze wysnuli tezę, że archipelag miał w epoce neolitu duże znaczenie sakralne dla społeczności żyjących w basenie Morza Śródziemnego.
Przez wieki wyspy maltańskie znajdowały się pod panowaniem różnych ludów i państw. W IX w. p.n.e. pojawili się tam Fenicjanie, których cztery stulecia później pokonali Kartagińczycy. Ci po przegranej II wojnie punickiej w 218 r. p.n.e. musieli oddać władzę Rzymianom, którzy zajmowali Maltę do 454 r. Później przez kilkadziesiąt lat archipelag był w rękach barbarzyńców, aż w końcu w 533 r. znalazł się w granicach Bizancjum. Następnie trafiał kolejno pod panowanie: Arabów (870–1091), Hrabstwa i Królestwa Sycylii (1091–1530), Zakonu Maltańskiego (1530–1798) oraz Wielkiej Brytanii (1800–1964). Od 1964 r. Malta jest państwem niepodległym, a od 1974 r. - republiką. Ta burzliwa historia znajduje oczywiście swoje odzwierciedlenie w architekturze, kulturze i kulinarnych smakach.
Malta wielokrotnie była scenerią dla kolejnych produkcji filmowych. Archipelag wystąpił m.in. w obu częściach "Gladiatora", w "Grze o tron", "Kapitanie Phillipsie", "Troi", w "Hrabim Monte Christo", a także w "Popeye" z Robinem Williamsem. Na potrzeby tego ostatniego zbudowano nawet w 1979 r. filmową wioskę - na Malcie w gminie Mellieħa - która dzisiaj działa jako park rozrywki i jest jedną z największych atrakcji w kraju.
Malta słynie z liczby wolno żyjących kotów, które można spotkać na każdym rogu. Według różnych obliczeń ich liczba wynosi od 200 do 300 tysięcy. Archipelag kojarzy się też z luzzu, czyli charakterystycznymi, kolorowymi łódkami, na których rybacy wypływają na połowy. Kraj jest znany również z upraw drzew oliwnych, pomarańczy, migdałów i figowców - ich powierzchnia wynosi ponad 500 hektarów, a mowa przecież o niewielkim państwie.
Atrakcje Malty. Co warto zobaczyć na archipelagu?
Malta jest krajem śródziemnomorskim, dlatego dla turystów z naszej części Europy niewątpliwą atrakcją będzie już sama pogoda. Zimą - w styczniu i w lutym - średnia temperatura w dzień wynosi 16 stopni, natomiast latem - w lipcu i w sierpniu - przekracza 30 stopni. Mieszkańcy tego kraju zdecydowanie nie mogą też narzekać na brak słońca.
Malta ze swoją długą historię oferuje bogactwo zabytków z najróżniejszych epok. Z pewnością podczas pobytu warto zobaczyć świątynie megalityczne zlokalizowane na dwóch wyspach, tj. na Malcie (Hagar Qim i Mnajdra) i Gozo (Ggantija), które - jak już wspomnieliśmy - są starsze niż egipskie piramidy. Amatorzy architektury muszą też zobaczyć wyryty w skale podziemny kompleks cmentarny Hypogeum Hal Saflieni z V w. p.n.e.
Punktem obowiązkowym na trasie zwiedzania jest oczywiście stolica kraju Valletta, która została wpisana w całości na listę UNESCO. Tam koniecznie trzeba zajrzeć do Pałacu Wielkich Mistrzów oraz Kontrkatedry św. Jana (w tym kościele znajduje się bowiem obraz Caravaggio). Innymi miejscowościami, które cieszą się popularnością na Malcie, jest tzw. trómiasto: Birgu, Cospicua oraz Senglea, wioska rybacka Marsaxlokk, gdzie zobaczymy kolorowe łódki luzzu, a także historyczna stolica Mdina oraz Rabat - miejscowość, w której można zwiedzić wczesnochrześcijańskie katakumby. Te i inne atrakcje, które czekają na Was na archipelagu, zobaczycie w naszej galerii.
Kraj, który kochają filmowcy i koty. Mekka dla miłośników kąpieli w morzu i słońcu. Oto Malta!
Malta-Kraków. Ile trwa lot?
Z lotniska Kraków-Balice na Maltę odbywają się rejsy regularne. Czas lotu bezpośredniego wynosi 2 godziny i 40 minut. Połączenia obsługuje Ryanair.