Dom "Pod Globusem" - krakowska perła secesji. Kto ją stworzył?
Dom "Pod Globusem" to kamienica, którą znajdziemy na rogu ulic Basztowej i Długiej na krakowskim Kleparzu. Budynek został zaprojektowany na początku XX wieku przez duet dwóch bardzo cenionych wówczas architektów: Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego, którzy wspólnie stworzyli także inne charakterystyczne budynki w stolicy Małopolski m.in. Pałac Prasy przy Wielopolu, Narodowy Teatr Stary na Placu Szczepańskim czy Willę Wojciecha Weissa przy ul. Krupniczej 31.
Dom "Pod Globusem" powstał dla Izby-Przemysłowo Handlowej. Budynek wzniesiono w latach 1904-1905 i jest jedną z krakowskich pereł stylu secesyjnego. Na tle okolicznych kamienic wyróżnia się licznymi detalami architektonicznymi. Pierwsza w oko wpada oczywiście wieża zegarowa, którą zdobi od ul. Basztowej nie tylko zegar, ale także rzygacze i przede wszystkim ostrosłupowy, hełm zakończony metalowym globusem. Podczas ostatniej konserwacji obiekt wymieniono i obecny ufundowało Wydawnictwo Literackie, które w kamienicy ma swoją siedzibę. Z kolei portal wejściowy od strony ul. Długiej "strzegą" po bokach alegoria handlu i alegoria przemysłu, natomiast u góry czuwa nad nimi sowa. Wszystkie te płaskorzeźby zostały wykonane przez wybitnego artystę, rektora krakowskiej ASP - Konstantego Laszczkę. Ponadto, kiedy podniesiemy głowę jeszcze wyżej, zobaczymy kolejny detal: żaglowiec z godłem wspomnianej już Izby Handlowo-Przemysłowej.
Kiedy wejdziemy do środka, naszym oczom ukażą się dekoracje w postaci stiuków umieszczone w holu i na klatce schodowej. W budynku nie brakuje też witraży projektu Franciszka Mączyńskiego. Prawdziwą wisienką na torcie jest jednak Sala Mehoffera, o której wystrój - jak nazwa wskazuje - zadbał malarz Józef Mehoffer. Pełne kolorów, motywów geometrycznych i kwiatowych pomieszczenie robi ogromne wrażenie na zwiedzających. Tym, co szczególnie przyciąga wzrok, jest obraz "Poskromienie żywiołów" znajdujący się w centralnym jej punkcie autorstwa oczywiście samego Mehoffera, który był odpowiedzialny także za znajdujące się we wnętrzu meble. Jak wygląda ta wyjątkowa sala, zobaczycie w naszej galerii, ale też podczas wizyty w Wydawnictwie Literackim, które zaprasza na zwiedzania.
Dom "Pod Globusem". To jedna z najpiękniejszych kamienic w mieście
Kiedy można zwiedzać Dom "Pod Globusem". Wydawnictwo Literackie zaprasza
W zeszłym roku kilkanaście razy Wydawnictwo Literackie otwierało podwoje swojej siedziby dla zwiedzających. Ogromne zainteresowanie sprawiło, że w 2025 r. postanowiono kontynuować akcję. Okazji do obejrzenia Sali Mehoffera będzie jednak znacznie mniej - zwiedzania zostaną zorganizowane pięć razy. Oto daty:
- 21 marca
- 13 czerwca
- 26 września
- 11 i 12 grudnia
W wymienionych dniach siedziba WL będzie otwarta od 14:00 do 19:00, niemniej osoby zainteresowane wizyta muszą pobrać wcześniej bezpłatne wejściówki. Będą one dostępne do ściągnięcia na tydzień przed planowanym zwiedzaniem. Ponadto w tym roku dniom otwartym będzie towarzyszył kiermasz, podczas którego goście kupią książki w promocyjnych cenach.