Opuszczone wsie w Małopolsce kiedyś liczyły setki mieszkańców. Dziś przypominają o tragedii i deportacjach [GALERIA]

Dziś to szczere pola. Kiedyś te opuszczone małopolskie wsie tętniły życiem

Dzisiejsze województwo małopolskie z pewnością nie kojarzy nam się ze znacznym zróżnicowaniem etnicznym. Nie oznacza to jednak, że tak było zawsze. Przez setki lat to właśnie Małopolska była domem dla wielu grup narodowościowych, które wspólnie od niepamiętnych czasów zamieszkiwały te ziemie. Zwłaszcza południe regionu obfitowało w liczne języki, wyznania i kultury, które dziś są jedynie wspomnieniem.

Małopolska, podobnie jak wiele innych regionów doświadczyła traumatycznych zdarzeń lat zaborczych, I i II wojny światowej oraz lat okupacji. Te tragiczne wydarzenia naznaczyły mieszkańców regionu, na zawsze odmieniając jego oblicze. Dlaczego? Południowe rejony województwa małopolskiego przez setki lat zamieszkiwała ludność pasterska, w tym Łemkowie. Choć dziś jest to nieco zapomniana grupa etniczna, to jeszcze przed II wojną światową stanowiła ona spory procent ludności Małopolski, zwłaszcza na obszarach Sądecczyzny i w okolicach Gorlic.

Łemkowie, podobnie jak inne nacje zamieszkiwali wsie na południu Małopolski. Powstawały one z reguły w okolicach rozległych lasów, w trudno dostępnych miejscach. Południowa Małopolska to dziesiątki dawnych osad, w których dziś nie mieszka już nikt. Dlaczego małopolskie wsie opustoszały?

Kluczem są wydarzenia lat 1939-1947. Po zakończeniu II wojny światowej Polska stała się krajem jednolitym etnicznie, głównie z uwagi na zmiany granic i wysiedlenia. Polska Rzeczpospolita Ludowa została „przesunięta” na zachód, oparta o granice na Odrze i Nysie Łużyckiej. Następowały także wymiany ludności na linii Polska – Związek Sowiecki. Wielu Polaków ze wschodu osiedlało się na „ziemiach odzyskanych”, ale problemem dla nowej władzy pozostawała mniejszość Łemkowska, którą oskarżano o sympatyzowanie z Ukraińską Powstańczą Armią. W 1947 roku władze PRL podjęły decyzję o zorganizowaniu akcji „Wisła” i przesiedleniu Łemków na zachód, a także do ZSRS. Wysiedlenia objęły ponad 100 tys. osób, w tym również Łemków zamieszkujących Małopolskę.

Dla przykładu, wieś Bieliczna, która pozostaje dziś opuszczona, w 1939 roku zamieszkiwało 225 Łemków i kilka osób pochodzenia żydowskiego. Po 1947 roku liczba mieszkańców wyniosła równe zero, a po dawnej wsi pozostały dziś jedynie cerkiew i stary, łemkowski cmentarz.

Zobaczcie wyludnione wsie w Małopolsce w przygotowanej galerii.