Kiedy rozpoczyna się kalendarzowa i meteorologiczna jesień?
Oficjalnie rozpoczął się rok szkolny. To oficjalne pożegnanie typowego, upalnego lata i powolne przejście do kolejnego sezonu. Jesień można rozumieć na dwa sposoby – kalendarzowo i meteorologicznie. Kalendarzowa jesień rozpoczyna się 23 września, w dniu równonocy jesiennej, i trwa do 21 grudnia, kiedy następuje przesilenie zimowe. Jej granice wyznaczają zjawiska astronomiczne związane z ruchem Ziemi wokół Słońca. Meteorologiczna jesień zaczyna się wcześniej, bo już 1 września, i kończy się 30 listopada. Jej ramy ustalone są dla wygody klimatologów oraz instytucji zajmujących się obserwacją pogody.
Dzięki stałym datom środowisko naukowe ma znacznie ułatwione zadanie, jeśli chodzi o porównanie warunków atmosferyczne w kolejnych latach, analizowanie średnich temperatur, sum opadów czy częstotliwość zjawisk pogodowych. Rozróżnienie tych dwóch pojęć pozwala lepiej porządkować dane i opisywać rzeczywistość. Podczas gdy kalendarzowa jesień opiera się na astronomii i naturalnych cyklach przyrody, meteorologiczna stanowi praktyczne narzędzie do badań i prognoz klimatycznych. Dzięki nim eksperci są w stanie przygotowywać duże metaanalizy i śledzić zmiany klimatyczne.
Jaka będzie jesień 2025? Synoptycy IMGW mówią o sezonie, jakiego dawno nie było
Tegoroczna wiosna i lato wyjątkowo nie dopisały. Przez ostatnie miesiące musieliśmy mierzyć się z prawdziwym rollercoasterem pogodowym. Najpierw było dużo chłodu i deszczu, przez co wiosna była wyjątkowo brzydka i niezachęcająca, a kiedy wreszcie nadeszło lato — krótkie momenty pełne słońca były brutalnie przerywane przez kolejne niże genueńskie. To wszystko sprawiło, że niewiele osób z optymizmem patrzy na modele prognozowania długoterminowego, aby sprawdzić, jaka będzie pogoda jesienią. Tymczasem wstępne ustalenia meteorologiczne pokazują, że nadchodzące miesiące mogą być szczególne pod tym względem.
Jak wskazuje w rozmowie z Radiem Eska Piotr Szuster, starszy specjalista IMGW, jesień 2025 w Polsce pod względem pogody zapowiada się naprawdę obiecująco. Momentami będzie bardzo ciepło, wręcz upalnie. Niestety, mogą pojawić się tzw. "zgniłe wyże", będące bardzo negatywnym zjawiskiem w meteorologii. Oznacza ono sytuację, w której układ wysokiego ciśnienia nie przynosi typowej pogody z bezchmurnym niebem i suchym powietrzem, lecz sprzyja utrzymywaniu się chmur, wilgoci i mgieł. Szczególnie jesienią i zimą, przy słabej cyrkulacji powietrza, w dolnych warstwach atmosfery gromadzi się chłodne, wilgotne powietrze, a wyżej pozostaje cieplejsze. Skutkiem tego zamiast słonecznej aury mamy szarość, zamglenia i często także smog.
— Obecne wyliczenia modeli numerycznych wskazują na to, że jesień w Polsce zacznie się ciepło z dodatnią anomalią termiczną, wynoszącą od pół stopnia do ponad dwóch stopni we wrześniu, co będzie przekładało się na średnie temperatury maksymalne od 18 do 22 stopni, przy przeciętnej temperaturze od 14 do 17 stopni w Polsce — przekazał Piotr Szuster, starszy specjalista IMGW. — Szczególnie wrzesień i początek października mogą cechować się słoneczną pogodą, taką tradycyjną złotą polską jesienią. Październik i listopad będzie cechował się raczej wyżową pogodą. Mogą to być tak zwane zgniłe wyże, które będą powodować obecność zachmurzenia warstwowego i słabogradientowego pola ciśnienia, przez co będzie bezwietrzne i ze sporym zachmurzeniem — dodał ekspert.
