To miejsce w Małopolsce jest nazywane „polską Jerozolimą”. Ma jedyny taki na świecie zabytek UNESCO [GALERIA]

Kalwaria Zebrzydowska. Małopolskie miasto nazywane „polską Jerozolimą”

Zabytki wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO to obiekty szczególne, wyróżniające się na tle innych pozostałości historycznych czy kulturowych. W województwie małopolskim znajdziemy ich wiele, są to: Stare Miasto w Krakowie, Miejsce Pamięci i Muzeum Auschwitz-Birkenau. Były niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady, Kopalnia Soli w Wieliczce, Zamek Żupny w Wieliczce, Kopalnia Soli w Bochni, drewniane kościoły w Dębnie, Sękowej, Binarowej i Lipnicy Murowanej czy cerkwie w Brunarach Wyżnych, Kwiatoniu, Owczarach i Powroźniku.

Na szczególną uwagę zasługuje również inny małopolski wpis na listę UNESCO – zespół architektoniczno-parkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej, nazywanej także „polską Jerozolimą”.

Kalwaria Zebrzydowska jest miastem leżącym w powiecie wadowickim, zamieszkałym przez 4300 osób. To ośrodek ruchu pielgrzymkowego do sanktuarium pasyjno-maryjnego oo. bernardynów. Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej w 1999 roku zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO jako „Manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej”.

Wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO zespół w Kalwarii Zebrzydowskiej obejmuje Bazylikę Matki Bożej Anielskiej, klasztor bernardynów, około 40 kaplic i kościołów rozsianych po okolicznych wzgórzach oraz rozległy park pielgrzymkowy. Cały układ architektoniczno-krajobrazowy odwzorowuje topografię Jerozolimy, stąd częste określenia „mała Jerozolima” lub „polska Jerozolima”.

Skąd nazwa miasta? Kalwaria Zebrzydowska zawdzięcza ją fundatorowi – Mikołajowi Zebrzydowskiemu (1553–1620), wojewodzie krakowskiemu i marszałkowi wielkiemu koronnemu. To właśnie on w 1602 roku zlecił budowę klasztoru bernardynów i pierwszych kaplic na wzgórzach w pobliżu Lanckorony. Jego dzieło kontynuował syn Jan, który wzbogacił kompleks o kolejne obiekty: pięć kaplic pasyjnych, osiem maryjnych, a także rozbudował kaplice Ukrzyżowania i Grobu Matki Bożej. Wzniósł również „gradusy” obok ratusza Piłata i kaplicę Znalezienia Krzyża z pustelnią św. Heleny – jak podaje oficjalna strona sanktuarium.

Kolejnymi fundatorami Kalwarii Zebrzydowskiej byli m.in. Michał Zebrzydowski (syn Jana, 1613–1667), Anna Zebrzydowska, Franciszek Mikołaj Zebrzydowski (zm. 1611) i Magdalena z Konopackich (zm. 1694). Za szczególnego dobrodzieja uchodzi również książę Józef Czartoryski z rodu magnackiego (zm. 1750).

Kalwaria Zebrzydowska to nie tylko architektura, ale i tradycja. W Wielkim Tygodniu odbywają się tu największe misteria pasyjne w Polsce, przyciągające dziesiątki tysięcy wiernych. Sanktuarium wielokrotnie odwiedzał Jan Paweł II, a w 2002 roku – podczas 400-lecia jego fundacji – zgromadziło ono około 2 milionów pielgrzymów. Co ciekawe, do czasów pandemii COVID-19 Kalwarię Zebrzydowską odwiedzało nawet około dwóch milionów wiernych z ponad 150 krajów rocznie – podała Polska Agencja Prasowa.