Obserwatorium Astronomiczne na Lubomirze. Niezwykła atrakcja turystyczna w Małopolsce
Małopolska jest regionem niezwykle bogatym tak kulturowo, jak i historycznie. Świadczą o tym liczne zabytki, parki narodowe czy atrakcje turystyczne. Mało kto jednak wie, że w Małopolsce znajduje się obserwatorium astronomiczne! Mowa o Obserwatorium Astronomicznym im. Tadeusza Banachiewicza położonym na górze Lubomir w Beskidzie Wyspowym. Obiekt zlokalizowany jest w pobliżu wsi Węglówka, w gminie Wiśniowa. Historia małopolskiego obserwatorium astronomicznego rozpoczęła się jeszcze przed wybuchem II wojny światowej, w 1919 roku. Wówczas prof. Tadeusz Banachiewicz, dyrektor Obserwatorium Krakowskiego wymyślił ideę wybudowania zamiejskiej stacji obserwacyjnej, a na miejsce realizacji konstrukcji wybrano szczyt góry Lubomir, nazywanej niegdyś Łysiną. Szczyt był przystępny także dzięki odległości – od Krakowa dzieliło go zaledwie 33 km. Nie bez znaczenia były także statystycznie dobre warunki pogodowe, brak źródeł zanieczyszczania i światła w najbliższej okolicy. Teren pod budowę podarował Kazimierz Lubomirski, a małopolskie obserwatorium astronomiczne powstało w 1922 roku. Obserwatorium Astronomiczne na Lubomirze na początku było wyposażone w dwa refraktory, a na miejscu znajdowała się także stacja meteorologiczna. To właśnie na górze Lubomir w Małopolsce odkryto m.in. kometę C/1925 G1 (Orkisz). Obiekt uległ zniszczeniu w 1944 roku. Niemcy spalili wówczas cały budynek i skonfiskowali sprzęt.
Dopiero w 2003 roku powstał komitet odbudowy obserwatorium astronomicznego na górze Lubomir. Z kolei w 2006 roku, w rocznicę odkrycia wspomnianej komety wmurowano kamień węgielny pod budowę, która zakończyła się w 2007 roku. Co ciekawe, gmina Wiśniowa, do której należy Obserwatorium Astronomiczne im. Tadeusza Banachiewicza współpracuje m.in. z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu. Obiekt wyposażono w nowoczesny sprzęt, a jak się okazuje, obserwatorium na Lubomirze jest jedynym tego typu miejscem w Polsce, które jest stale udostępniane zwiedzającym.
