Wielka Wieś. Najbogatsza gmina w Małopolsce zyskuje nowych mieszkańców
Jakie są najbogatsze gminy w Małopolsce? Przybliżonej odpowiedzi udzielą nam dane opublikowane przez Ministerstwo Finansów w 2024 roku. Mowa o wskaźnikach dochodów podatkowych dla gmin, powiatów i województw. Dane, które udostępniło MF odnoszą się do tzw. wskaźników G, P i W (gmin, powiatów, województw). Obliczano je, jak podaje Serwis Samorządowy PAP, dzieląc kwotę dochodów podatkowych (m.in. podatek rolny, leśny, od środków transportowych, osób fizycznych, wpływów z opłaty skarbowej czy udziału we wpływach z podatku dochodowego), za rok poprzedzający rok bazowy przez liczbę mieszkańców gminy. Która gmina w Małopolsce okazała się najbogatsza?
Numerem jeden małopolskiego rankingu najbogatszych gmin jest Wielka Wieś. W 2024 roku wskaźnik G wyniósł 4 254,88. Dla porównania, w najbiedniejszej gminie w Małopolsce, czyli gminie Lipnica wyniósł on jedynie 713,86. Gmina Wielka Wieś jest wyjątkowa nie tylko będąc najbogatszą tego typu jednostką w województwie małopolskim.
Wielka Wieś zdecydowanie wyróżnia się na tle województwa także pod kątem demograficznym. Jak podaje serwis Polska w Liczbach, bazując na danych Głównego Urzędu Statystycznego, w latach 2002-2023 liczba mieszkańców gminy Wielka Wieś w Małopolsce wzrosła aż o 87,8 proc. i wynosi obecnie ok. 15 tys. osób. Małopolska gmina Wielka Wieś może pochwalić się również dodatnim przyrostem naturalnym wynoszącym 55 (3,39 na 1000 mieszkańców). Co ciekawe, w 2022 roku w gminie Wielka Wieś zarejestrowano 746 zameldowań oraz 113 wymeldowań, wobec czego saldo migracji wewnętrznych gminy Wielka Wieś wyniosło 633. Dla porównania, w gminie Krynica-Zdrój saldo to wyniosło -88, a w gminie Nowy Targ 53. W gminie Wielka Wieś przeważają kobiety (50,7 proc. mieszkańców, dane za serwisem Polska w Liczbach).

i
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gminie Wielka Wieś w 2022 roku wyniosło 6 385,62 zł. Dla porównania, w gminie Niepołomice wyniosło 6 201,22 zł brutto, a w Krakowie 8 157,43 zł. Gmina Wielka Wieś w 2023 roku opracowała wieloletnią strategię jej rozwoju do 2030 roku, zakładając cztery cele strategiczne:
- Innowacyjna i konkurencyjna gospodarka lokalna;
- Komfort i bezpieczeństwo mieszkańców w wymiarze środowiskowym, publicznym, zdrowotnym i społecznym;
- Dostępność wysokiej jakości usług publicznych, wzmacniających potencjał, spójność i aktywność wspólnoty lokalnej.
- Inteligentne, wrażliwe społecznie i terytorialnie zrównoważone zarządzanie publiczne.
Gmina Wielka Wieś w Małopolsce. Gdzie tkwi źródło jej sukcesu?
Warto zastanowić się, dlaczego gmina Wielka Wieś zajęła pierwsze miejsce w rankingu najbogatszych gmin Małopolski. Nie bez znaczenia pozostaje jej położenie w odległości zaledwie kilkunastu kilometrów od centrum Krakowa. Przejazd samochodem z Wielkiej Wsi do Krakowa zajmuje ok. 25-30 minut. Bliskie położenie tak dużego ośrodka miejskiego we wspomnianej strategii docenili lokalni analitycy.
Gmina Wielka Wieś stanowi przykład typowej gminy metropolitalnej, sąsiadującej z dużym ośrodkiem miejskim o międzynarodowej skali oddziaływania. Sąsiedztwo to bardzo silnie wpływa na większość procesów rozwojowych, zachodzących na jej terenie. Analiza danych potwierdza, że gmina Wielka Wieś w pełni wykorzystuje szanse, jakie przynosi rozwój Krakowa i całej aglomeracji. Jej atrakcyjność przekłada się na dynamiczny wzrost liczby mieszkańców oraz rozwój przedsiębiorczości i zagospodarowanie terenów inwestycyjnych, co oprócz pozytywnych aspektów – w tym także finansowych – niesie za sobą także szereg wyzwań dla samorządu lokalnego – czytamy w dokumencie.
Ważnym dla mieszkańców aspektem jest także poczucie bezpieczeństwa. W gminie Wielka Wieś działa dziewięć jednostek OSP (w tym trzy w KSR-G) oraz posterunek policji. W sołectwach działają także Gminna Biblioteka Publiczna, jej filia oraz Gminny Ośrodek Kultury i Sportu. Gmina Wielka Wieś oferuje także szerokie możliwości edukacyjne. Działa tam sześć szkół podstawowych (Będkowice, Bębło, Biały Kościół, Wielka Wieś, Modlnica, Modlniczka) oraz dziesięć przedszkoli.

i
Dostępność szkół wskazuje również na ich wysoki poziom, co potwierdzają m.in. średnie procentowe wyniki uczniów gminy Wielka Wieś, wyróżniające się na tle pozostałych gmin.

i
Polityka i pomoc społeczna, choć rozwinięta, nie jest tak obciążona jak w innych częściach województwa.
Wyliczany przez GUS wskaźnik, obrazujący beneficjentów pomocy społecznej w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców na koniec 2021 r. dla gminy Wielka Wieś osiągnął wartość 183 osoby, nieco mniej niż w przypadku całego powiatu krakowskiego (199 os.) i zauważalnie mniej niż w odniesieniu do Małopolski (336 os.). Liczba odnotowana w analizowanej jednostce nie wyróżniała się na tle gmin porównywanych – czytamy w opracowaniu.
Co z dochodami gminy Wielka Wieś? W latach 2013-2022 dochody i wydatki budżetu gminy rosły, zwiększając się z 34,6 mln złotych do 112,7 mln złotych (dochody) i z 43,7 do 120,7 mln złotych (wydatki). Przed rokiem 2015 finanse samorządu odnotowywały deficyt. Trend ten udało się odwrócić w 2016 roku.
W latach 2016 i 2020-2021 wynik finansowy cechowały Wzrostom tym towarzyszyły zmiany struktury budżetu. Zarówno na początku jak i na końcu badanego okresu najważniejszą pozycję budżetu stanowiły dochody własne. W 2022 r. ich poziom wyniósł 74 mln zł. Dynamika wzrostu dochodów własnych w latach 2013-2022 (+196,7%, nominalnie aż +49 mln zł) stanowiła główną siłę napędową finansów samorządu w analizowanej dekadzie. Trend ten ocenia się jednoznacznie pozytywnie – to kluczowa klasa dochodów, w największym stopniu determinująca zdolność gminy do podejmowania przedsięwzięć rozwojowych w długim czasie – czytamy.
Gmina Wielka Wieś zaplanowała już najważniejsze inwestycje na 2025 rok. Będą to m.in. budowa szkoły podstawowej w Wielkiej Wsi i przedszkola w Białym Kościele, zaprojektowanie nowej SP w Modlniczce, modernizacja sieci wodno-kanalizacyjnej i zabezpieczenie wód opadowych na terenie gminy, a także projektowanie i modernizacja dróg, chodników, a także oświetlenia ulicznego. Zgodnie z założeniami i uchwalonym budżetem w bieżącym roku dochody gminy mają wynieść 154 mln złotych, a wydatki – 167 mln złotych.
