CIEKAWOSTKI

Okazała rezydencja vis-a-vis Wawelu? Willa Rożnowskich była jedyna w swoim rodzaju [ZDJĘCIA]

2025-02-20 18:32

To był jedyny taki budynek w mieście. Położona na Cyplu Dębnickim i niemal oblana wodami Wisły Willa Rożnowskich zachwycała neogotycką architekturą, a jej mieszkańcy mieli widok z okna prosto na Wawel. Trudno było wyobrazić sobie ekskluzywniejszą lokalizację. Dom przetrwał jednak niecałe pół wieku. Jaka była historia jednej z najbardziej okazałych budowli XIX-wiecznego Krakowa i jak wyglądała, dowiecie się z naszego materiału.

Krakowska Willa Rożnowskich. Historia domu "na wyspie"

Dom na wyspie vis-a-vis Wawelu? Dzisiaj trudno uwierzyć, że w naszej galerii znajdują się prawdziwe archiwalne zdjęcia, a nie fotomontaże. Po Cyplu Dębnickim, jak i po samym budynku, nie ma już bowiem śladu. Willa Rożnowskich została zbudowana w 1891 r. na zalewowym terenie ówczesnej wsi Dębniki. Tak wielki dom nie mógł zostać wzniesiony na krakowskim brzegu ze względu na obowiązujące wówczas przepisy. Znana i zamożna rodzina, która swój majątek zawdzięczała m.in. produkcji do dziś dostępnego w sklepach mydła "Biały Jeleń", zdecydowała się więc zamieszkać poza miastem, ale jednocześnie zapewniła sobie najbardziej ekskluzywny widok w mieście - z okien podziwiali Zamek Królewski na Wawelu w całej jego okazałości.

Wybudowana w pobliżu dzisiejszej ulicy Zamkowej willa była przykładem architektury neogotyckiej. Część po stronie wschodniej posiadała trzy kondygnacje, środkowa - dwie, natomiast po stronie zachodniej postawiono wieżę czworoboczną, której dach miał kształt ostrosłupa. To, czego nie widać na zdjęciach, to kolor - budynek powstał z czerwonej cegły.

Niezwykła rezydencja cieszyła oko mieszkańców Krakowa i Dębnik (które w 1909 r. zostały włączone do stolicy Małopolski) niecałe pół wieku. Około 1920 r. Rożnowscy wyprowadzili się z willi, po tym jak miasto wypłaciło im odszkodowanie w wysokości 164 168 koron, a budynek przeszedł w ręce skarbu państwa. Powód wywłaszczenia nie jest do końca znany, przypuszcza się, że była nim chęć przeprowadzenia prac, które miałyby chronić tamtejszy rejon przed zalaniem. Do zburzenia domu jednak nie doszło, a stał się on siedzibą Dyrekcji Dróg Wodnych.

Powodzie, jakie miały miejsce na początku XX w., powodowały regularnie niszczenie budynku, którego usytuowanie utrudniało też żeglugę, więc w końcu w 1938 r. zdecydowano się willę rozebrać. Z krajobrazu zniknął także Cypel Dębnicki, który był odpowiedzialny za podmywanie znajdującego się vis-a-vis Wawelu. Najpierw go skrócono, a po zbudowaniu stopnia Dąbie w latach 60. znalazł się całkowicie pod wodą i dzisiaj o jego istnieniu przypominają nam tylko zdjęcia. Zapraszamy zatem do fotogalerii.

Okazała rezydencja vis-a-vis Wawelu. Tak prezentowała się krakowska Willa Rożnowskich na początku XX w.

Kraków Radio ESKA Google News
Autor:
Wizyta króla Karola III w Krakowie
QUIZ. Andrus, bojka, winkiel - jarzysz te słowa? Rozwiąż nasz test i sprawdź, czy dogadasz się z mieszkańcem Krakowa!
Pytanie 1 z 12
Jeśli jestem andrusem, to jestem: