"PFR nas pożera", "powoli umieramy przez państwo", "chora akcja zarobkowa rządu" - mówią krakowianie, którzy od Polskiego Funduszu Rozwoju wynajmują "Mieszkania Plus". To program, w zamyśle którego przez dwa lata lokator miał wynajmować mieszkanie po preferencyjnych warunkach, by później otrzymać następną umowę: z możliwością dojścia do własności mieszkania po 25 latach.
PFR po prostu żąda, żebyśmy dalej te mieszkania wynajmowali, płacili czynsz, a dodatkowo płacili za spłatę mieszkania. Czyli tak jakbym płacił podwójny kredyt. Nikt nie chce nam powiedzieć nadal, jaka ta kwota będzie, może nawet i dojść, że będziemy płacić o 2 tysiące więcej - mówi Zbigniew Latosiński, który wynajmuje lokal w ramach "Mieszkania Plus". - Umowa najmu kończy nam się w sierpniu. I nie wiemy z żoną, co dalej. Ja chorowałem na raka, nie wiem, jakie będą rokowania, zarabiam najniższą krajową. Moja żona jest nieuleczalnie chora, nie może pracować. Państwo miało takim osobom pomóc. Tak myśleliśmy.
Ewa Syta, rzeczniczka Polskiego Funduszu Rozwoju, przekazała nam, że najemcy poznają warunki dojścia do własności mieszkania do września tego roku. To jednak nie usypia wszystkich zmartwień krakowian z "Mieszkań Plus".
PFR zachowuje się jak modliszka, która złapie swoją ofiarę, zeżre, potem wypluje i po prostu my czujemy się, jakbyśmy powoli umierali przez tę instytucję państwową - dodaje pani Agnieszka, inna najemczyni "Mieszkania Plus" w Krakowie. - My nie mamy tak, że wyciągamy pieniądze sobie z kupki. Tutaj z miesiąca na miesiąc jest od pierwszego do pierwszego. Ja mam pięcioro dzieci, w moim przypadku jest od pierwszego do pierwszego. Czuję się oszukana, wplątana w jakąś chorą akcję naszego rządu. Obecny premier, pan Donald Tusk, deklarował, że pomoże, gdy tylko dojdzie do władzy. Panie premierze, jesteśmy tutaj, czujemy się oszukani.
Mieszkańcy nie rozumieją, dlaczego PFR "chce na nich zarobić". Program i sam Fundusz krytykował w 2023 roku Donald Tusk. Krakowscy najemcy przypominają słowa obecnego premiera RP:
Miały być niskie czynsze i możliwość dojścia do własności, dziś nie ma ani jednego, ani drugiego. (...) Natychmiast PFR powinien wrócić do tego, co obiecał tym ludziom. Koszt wynajmu musi być taki, jaki był obiecany. Tu nie mieszkają bogacze, oni zdecydowali się nieprzypadkowo na ten program. Dlatego trzeba czym prędzej wrócić do poprzednich stawek - mówił Tusk w marcu 2023 roku w Mińsku Mazowieckim, gdzie też są lokale w ramach "Mieszkania Plus".
Aktualizacja - odpowiedź PFR
Polski Fundusz Rozwoju przesłał nam komunikat w związku z zarzutami mieszkańców. Publikujemy odpowiedź w całości. Rozmowę z najemcami "Mieszkań Plus" oraz rzeczniczką PFR znajdziecie na początku artykułu.
Oto jak wygląda sytuacja najemców osiedla przy ul. Anny Szwed- Śniadowskiej na krakowskich Klinach.
Możliwość wykupu
Osiedle składające się ze 481 mieszkań zostało przekazane najemcom w sierpniu 2022 roku, wtedy rozpoczął się proces podpisywania umów najmu instytucjonalnego na 24 miesiące. Standardowo oferujemy umowę dwuletnią. W związku z tym pierwsze umowy najmu kończą się w sierpniu 2024 roku, czyli za około pół roku. Najemcy osiedla – o czym są na bieżąco informowani za pośrednictwem infolinii oraz strony internetowej inwestycji – w drugiej połowie 2024 roku otrzymają ofertę wykupu najmowanych mieszkań. Wykup będzie możliwy w dwóch wariantach – za gotówkę, na kredyt lub zawierając umowę najmu z dojściem do własności na 25 lat.
Na czym polega umowa z dojściem do własności?
Umowa jest zawierana w formie aktu notarialnego. Polega ona na stopniowym dochodzeniu do własności najmowanego lokalu. Najemca zawierający umowę z dojściem do własności zobowiązuje się do terminowego opłacania czynszu, na który składa się opłata za najem oraz część kapitałową związaną z wykupem mieszkania. Prawo własności do mieszkania jest przenoszone na najemcę po zapłaceniu całej kwoty w okresie trwania umowy, która jest zawierana na 25 lat.
Jaka będzie cena wykupu?
Zainteresowani wykupem najemcy otrzymają cenniki dla najmowanego mieszkania. Po zapoznaniu się z ofertą najemca będzie mógł podjąć decyzję dotyczącą formuły wykupu. Może sprawdzić warunki uzyskania kredytu – jaki jest wymagany wkład własny, jaki poziom zdolności kredytowej itp. lub sprawdzić możliwość zawarcia umowy najmu instytucjonalnego z dojściem do własności.
Cena mkw. mieszkania będzie wynikała z aktualnej wyceny nieruchomości, której będzie dokonywał rzeczoznawca majątkowy. Dla każdej inwestycji będzie przygotowana odrębna, niezależna wycena uwzględniająca czynniki wpływające na atrakcyjność nieruchomości.
Dlaczego niemożliwy jest wykup mieszkań poniżej ich wartości?
Z uwagi na fakt, że sprzedający podlega przepisom Kodeksu Spółek Handlowych i nie może wyprzedawać majątku poniżej jego wartości rynkowej, ceny mieszkań określane będą na podstawie aktualnego operatu szacunkowego.
Proszę pamiętać, że inwestycje w ramach rynkowej części programu Mieszkanie Plus, które PFR Nieruchomości S.A. realizowała do zamknięcia programu w maju 2023 roku, były finansowane ze środków Funduszu Mieszkań dla Rozwoju (FIZAN). Inwestycje nie były w żaden sposób dotowane ze środków budżetowych, a spółka PFR Nieruchomości nie korzystała i nadal nie korzysta z preferencyjnego finansowania.
Co z najemcami, którzy nie skorzystają z wykupu?
Będą mogli nadal korzystać z mieszkań na podstawie umów najmu instytucjonalnego.
Informacja o tym, że wykup mieszkania Funduszu Mieszkań dla Rozwoju jest wyższy niż na rynku jest nieprawdziwa
Na przykładzie Gdyni:
Najemcy osiedla przy ul. Puszczyka składającego się ze 172 mieszkań otrzymali ofertę wykupu w 2023 roku. Średnia stawka cena mkw. mieszkania na gdyńskim osiedlu wyniosła 7,7 tysiąca złotych. Według najnowszych danych Otodom Analytics średnia cena mieszkań w Gdyni wynosi niemal 12,5 tys./mkw. Średnie ceny mieszkań w Gdyni wahają się między około 9 tys. złotych do ponad 17 tys. za metr kwadratowy. Gdynia jest pod tym względem jednym z najdroższych miast w Polsce. W tym kontekście nasza oferta cenowa jest bardzo atrakcyjna.
Jaki czynsz płacą najemcy osiedla przy ul. Anny Szwed-Śniadowskiej w Krakowie?
Informacja o tegorocznej waloryzacji jest nieprawdziwa. Czynsz został „zamrożony” w lutym 2023 roku i pozostanie na niezmiennym poziomie do końca 2025 roku. Na osiedlu Funduszu Mieszkań dla Rozwoju w Krakowie średnia stawką czynszu najmu wynosi 33 zł/mkw.. Wobec średniej na poziomie 67 zł/mkw. występującej w Krakowie (dane otodom analytics za styczeń 2024 roku)
Na krakowskim osiedlu oferujemy mieszkania o zróżnicowanej strukturze i metrażach. Obecnie miesięczny czynsz najmu za kawalerkę wynosi ok. 900 złotych, za mieszkanie dwupokojowe należy zapłacić około 1500 złotych, z kolei czynsz najmu za największe oferowane w tej inwestycji mieszkanie, czyli przekraczające 70 mkw. wynosi około 2300 złotych miesięcznie.
Czy najemcy krakowskiego byli świadomi kosztów najmu mieszkania na osiedlu Funduszu Mieszkań dla Rozwoju?
W każdej umowie najmu, którą spółka zawiera w z najemcą wskazana jest precyzyjna kwota czynszu najmu, opłaty eksploatacyjnej oraz zaliczek na poczet zużycia mediów. Informacje o wysokości czynszu na krakowskim osiedlu były podawane do publicznej wiadomości już na etapie naboru wniosków przeprowadzanego wiosną 2021 roku.
Czy mieszkańcy osiedla na krakowskich Klinach otrzymują wsparcie?
Mając na względzie bezpieczeństwo finansowe najemców rynkowej części programu Mieszkanie Plus, Polski Fundusz Rozwoju i PFR Nieruchomości ogłosiły instrumenty wsparcia mieszkańców osiedli Funduszu Mieszkań dla Rozwoju. Jednym z nich jest zamrożenie czynszu najmu do końca 2025 roku, który pozostaje na stałym poziomie niezależnym od bieżącego wskaźnika inflacji.
Ważnym elementem wpływającym na sytuację finansową najemców Funduszu Mieszkań dla Rozwoju są także dopłaty do czynszu w ramach programu „Mieszkanie na Start”. W Krakowie korzysta z nich 78% najemców. Łączna, miesięczna kwota wsparcia dla mieszkańców osiedla wynosi 180 tysięcy złotych. Średnie wsparcie dla najemcy z Krakowa wynosi około 480 złotych
Warto przypomnieć, że w lipcu 2023 roku nastąpiła nowelizacja ustawy regulującej funkcjonowanie programu „Mieszkanie na Start”. Dała ona możliwość wnioskowania o wyższy wymiar wsparcia w przypadku, gdy w latach ubiegłych doszło do wzrostu czynszu najmu. W takim wypadku dopłata z programu „Mieszkanie na Start” w całości skompensuje inflacyjną podwyżkę, co w praktyce oznacza powrót czynszu najmu do poziomu z dnia zawarcia umowy najmu.
