Quiz z gwary krakowskiej. Czym wyróżnia się mowa mieszkańców Miasta Królów?
W Polsce wyróżniamy obecnie dwa języki: język polski, który jest językiem urzędowym na terenie całego kraju oraz język kaszubski, mający status języka regionalnego, który może być używany przed organami gminy jako język pomocniczy. W ramach języka polskiego możemy z kolei wyróżnić polszczyznę standardową oraz funkcjonujące obok niej dialekty, w ramach których - przyjmując pewne uproszczenie - występują liczne gwary. W Małopolsce mamy ich kilkanaście. Te, którymi posługują się górale (m.in. podhalańska, żywiecka, orawska, spiska) są zazwyczaj nazywane wspólnie "gwarą góralską", chociaż widać między nimi mniejsze i większe różnice. Do gwar małopolskich zalicza się także gwarę kielecką (świętokrzyską) i oczywiście gwarę krakowską.
Gwary wykazują zarówno odrębności leksykalne, jak i różnice na poziomie gramatycznym (m.in. fonetyczne, fleksyjne) względem języka ogólnego. Quiz, który przygotowaliśmy dotyczy wyłącznie kwestii słownictwa, ale mieszkańców stolicy Małopolski wyróżnia także m.in. zlewanie zbitek "t-sz" i "d-ż" w afrykaty "cz" i "dż" (np. zamiast "trzy" krakus powie "czy") oraz charakterystyczna, nosowa wymowa "ą" i "ę", m.in. "rynka", a nie "ręka". Inną cechą, która wielu przyjezdnym rzuca się w oczy jest częste używanie partykuły "że" w trybie rozkazującym - "weźże", "idźże", "zróbże", "podajże".
Tymczasem zapraszamy do sprawdzenia znajomości słówek, które można usłyszeć pod Wawelem. To już drugi test tego typu, który przygotowaliśmy dla naszych czytelników. Pierwszy quiz z gwary krakowskiej znajduje się pod tym linkiem.
