Ta małopolska wieś powstała w średniowieczu. W PRL-u przeprowadzono w niej eksperyment [GALERIA]

Łyska Góra to jedna z najstarszych wsi w Małopolsce. Zasłynęła dzięki wyrobom ceramicznym

Pierwsze wzmianki o Łysej Górze pochodzą z 1321 roku. Przez wieki wieś stanowiła własność biskupów krakowskich, by po rozbiorach Polski przejść w ręce prywatne. Jednak to nie dawna historia zdefiniowała tożsamość miejscowości, a wydarzenia po II wojnie światowej. Prawdziwy przełom nastąpił w 1947 roku, kiedy z inicjatywy działacza społecznego Franciszka Mleczki powołano do życia Spółdzielnię Pracy Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Kamionka”. Przedsięwzięcie, nazwane „eksperymentem łysogórskim”, od początku angażowało całą lokalną społeczność.

Początkowo spółdzielnia miała charakter wielobranżowy, produkując m.in. cegły i doniczki. Szybko jednak głównym kierunkiem rozwoju stała się ceramika artystyczna. Kluczową rolę w tej transformacji odegrał artysta ceramik Bolesław Książek, który w 1951 roku objął kierownictwo artystyczne nad zakładem. Pod jego okiem „Kamionka” zaczęła tworzyć unikatowe, ręcznie zdobione naczynia, figurki i inne dzieła sztuki użytkowej. Wysoka jakość i oryginalne wzornictwo sprawiły, że do Łysej Góry zaczęli przybywać artyści z całego kraju, a jej wyroby eksportowano na cały świat. Równolegle z zakładem rozwijało się technikum ceramiczne, które zyskało status szkoły artystycznej, kształcąc kadry dla prężnie działającego przemysłu.

Kres działalności spółdzielni przyniósł okres transformacji ustrojowej. „Kamionka” funkcjonowała do 1992 roku, po czym została sprywatyzowana i ostatecznie zamknięta na początku XXI wieku. Wraz z zakładem upadła również szkoła. Mimo to dziedzictwo ceramicznego giganta nie zostało zapomniane. Od 2016 roku w Łysej Górze działa izba pamięci „Skarby Łysej Góry”, gdzie można podziwiać dzieła artystów i pracowników, stanowiące świadectwo niezwykłej historii, która na zawsze wpisała się w krajobraz polskiego wzornictwa.

Tak wygląda wieś Łysa Góra w Małopolsce [GALERIA]