W małopolskiej wsi spoczywa ponad stu Chorwatów. Żołnierze upamiętniają ich co roku [GALERIA]

Ujście Jezuickie. Małopolska wieś, w której spoczywają chorwaccy żołnierze

Małopolska to region owiany wieloma tajemnicami, a przede wszystkim – doświadczony trudną i tragiczną historią pokoleń Polek i Polaków. Wiele miejsc leżących dziś na terenie województwa małopolskiego to milczący świadkowie tamtych wydarzeń. Jednym z ciekawszych punktów na mapie Małopolski jest niewielka wieś Ujście Jezuickie, leżąca w powiecie dąbrowskim w gminie Gręboszów, tuż przy granicy z województwem świętokrzyskim. Dlaczego wieś Ujście Jezuickie jest tak wyjątkowa? Chodzi przede wszystkim o jej nieznaną historię.

To właśnie w Ujściu Jezuickim w maju 1915 roku, podobnie jak w wielu miejscach w Małopolsce rozgrywały się dramaty frontu wschodniego I wojny światowej, jednej z najkrwawszych kampanii, jakie kiedykolwiek widział świat. Walki toczyły mocarstwa – Cesarstwo Niemieckie, Austro-Węgry, Bułgaria, Imperium Osmańskie i Imperium Rosyjskie. W samym Ujściu Jezuickim w Małopolsce ciężkie boje toczyły oddziały austro-węgierskie, które zmagały się z armią rosyjską. Jak podaje gmina Gręboszów, wojska austro-węgierskie walczące w pobliżu Ujścia Jezuickiego i na terenie gminy Gręboszów w znacznym stopniu złożone były z Chorwatów.

Podczas tej krwawej wojny wiele tysięcy chorwackich żołnierzy walczących w szeregach armii austro-węgierskiej straciło życie na terenie Galicji. Wielu z nich poległo właśnie na terenie Małopolski, tak jak żołnierze zagrzebskiego batalionu strzelców polowych i innych jednostek z terenu Chorwacji, Dalmacji, Slawonii i pozostałych naszych ziem wchodzących w skład monarchii Austro-Węgierskiej. Większość żołnierzy chorwackich była katolikami, ale byli między nimi także przedstawiciele innych narodowości i religii, których spotkał ten sam, straszny los. Wszyscy oni zginęli w interesie obcej dynastii i na obcej ziemi, a ich groby nie noszą symboli ich ojczyzny Chorwacji. Przyjeżdżając dzisiaj tutaj i modląc się w ich intencji, pragniemy w imieniu Ambasady Republiki Chorwacji w Polsce naprawić tę historyczną niesprawiedliwość i po raz pierwszy, po stu latach zaśpiewać hymn chorwacki, a na ich grobach pragniemy zatknąć chorwacką flagę – powiedziała w 2014 roku podczas odwiedzin gminy Gręboszów ambasador Chorwacji w Polsce Andrea Bekić.

Na cmentarzu wojennym nr 251 – Uście Jezuickie spoczywa łącznie 352 żołnierzy, w tym 133 narodowości chorwackiej. Co ważne, Ambasada Republiki Chorwacji w Polsce co roku odwiedza Gręboszów, aby oddać hołd poległym żołnierzom chorwackim. W 2021 roku gmina Gręboszów podpisała porozumienie o przyjaźni z miastem Dugo Selo, położonym w żupanii zagrzebskiej.

W 2017 roku w miejscu spoczynku Chorwatów w Małopolsce odsłonięto specjalną tablicę „pamięci poległych żołnierzy Chorwackich” z inicjatywy Zagrzebia i Republiki Chorwacji.