Boże Narodzenie 2023. Jakie tradycje panują przy wigilijnym stole?
Okres świąt Bożego narodzenia to wyjątkowy czas w roku. To dni poświęcone rodzinie i moment na wyciszenie się oraz oderwanie od codziennych spraw. Chociaż w każdym domu panują szczególne tradycje, powstałe na przestrzeni lat, wiele z nich łączy wszystkich Polaków, niezależnie od miejsca zamieszkania. 12 potraw, które znajdują się na wigilijnym stole, zostawianie wolnego miejsca dla zbłąkanego wędrowca, umieszczanie sianka pod obrusem, czy wyglądanie pierwszej gwiazdki — to tylko część z licznych przykładów, które można by mnożyć. Oczywiście są także kwestie, które różnią się w zależności od regionu. W wielu domach zamiast tradycyjnego karpia pojawia się inna ryba, np. pstrąg lub dorsz, często także ubiera się choinkę dużo wcześniej niż się przyjęło.
Który fragment Pisma Świętego czytać w Wigilię?
W wielu polskich domach istnieje długa tradycja czytania Pisma Świętego przed rozpoczęciem Wigilii. Chociaż nie istnieje odgórne przesłanie, co do tego, który fragment powinniśmy w tym czasie studiować wraz z najbliższymi, utarło się, że zanim zasiądziemy do kolacji, powinniśmy poznać historię narodzin Jezusa. Znajdziemy go w Nowym Testamencie, w Ewangelii św Łukasza, a dokładniej początek rozdziału 2, od wersu 1 do 14 (Łk 2, 1-14).
W owym czasie wyszło rozporządzenie Cezara Augusta, żeby przeprowadzić spis ludności w całym państwie. Pierwszy ten spis odbył się wówczas, gdy wielkorządcą Syrii był Kwiryniusz. Wybierali się więc wszyscy, aby się dać zapisać, każdy do swego miasta. Udał się także Józef z Galilei, z miasta Nazaret, do Judei, do miasta Dawidowego, zwanego Betlejem, ponieważ pochodził z domu i rodu Dawida, żeby się dać zapisać z poślubioną sobie Maryją, która była brzemienna. Kiedy tam przebywali, nadszedł dla Maryi czas rozwiązania. Porodziła swego pierworodnego Syna, owinęła Go w pieluszki i położyła w żłobie, gdyż nie było dla nich miejsca w gospodzie. W tej samej okolicy przebywali w polu pasterze i trzymali straż nocną nad swoją trzodą. Naraz stanął przy nich anioł Pański i chwała Pańska zewsząd ich oświeciła, tak że bardzo się przestraszyli. Lecz anioł rzekł do nich: "Nie bójcie się! Oto zwiastuję wam radość wielką, która będzie udziałem całego narodu: dziś w mieście Dawida narodził się wam Zbawiciel, którym jest Mesjasz, Pan. A to będzie znakiem dla was: Znajdziecie Niemowlę, owinięte w pieluszki i leżące w żłobie". I nagle przyłączyło się do anioła mnóstwo zastępów niebieskich, które wielbiły Boga słowami: "Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom Jego upodobania" — czytamy w Ewangelii św. Łukasza.
Jakie są przesądy związane z czytaniem Pisma Świętego w Wigilię?
Oprócz tego, że podczas Wigilii czytamy konkretny fragment Pisma Świętego, z tą tradycją wiążą się także inne przesądy. Utarło się, że historię narodzin Jezusa, zawartą w Biblii, powinien czytać najstarszy mężczyzna w domu. Nie może być on jednak rozwodnikiem. Czytanie powinno zostać poprzedzone wykonaniem znaku krzyża przez czytającego i domowników. Dopiero potem rodzina może podzielić się opłatkiem i wspólnie zasiąść do kolacji wigilijnej.
