Coraz większe zagrożenie wirusem ptasiej grypy. Światu może grozić kolejna pandemia?

Ptasia grypa kolejnym zagrożeniem? Eksperci stworzyli kompleksową listę mutacji

Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) wraz z Europejskim Urzędem ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) opublikowały naukową opinię oceniającą mutacje wirusa ptasiej grypy i jego potencjał do rozprzestrzeniania się wśród ludzi. Agencje wydały również zalecenia dla sektora zdrowia publicznego. Dlaczego? Eksperci przygotowali kompleksową listę mutacji, z której zidentyfikowano 34 mutacje genetyczne wirusa ptasiej grypy mogące zwiększyć potencjał do rozprzestrzeniania się patogenu wśród ludzi.

Agencje wydały wspólne oświadczenie, w którym wskazują również na główne zalecenia dotyczące nadzoru zdrowia publicznego, środków zapobiegawczych czy nadzoru nad zwierzętami domowymi.

Rozwój sytuacji na świecie wymaga, abyśmy zachowali czujność i upewnili się, że Europa jest przygotowana na reagowanie na zagrożenie ptasią grypą. ECDC wspiera państwa członkowskie UE/EOG w przygotowywaniu, zapobieganiu i powstrzymywaniu potencjalnych przyszłych ognisk u zwierząt i ludzi. Posiadanie solidnych planów gotowości ma kluczowe znaczenie dla ochrony zdrowia publicznego w Europie – powiedziała dyrektorka ECDC Pamela Rendi-Wagner.

Pełniący obowiązki dyrektora wykonawczego EFSA Bernhard Url mówił o stale rosnącym zasięgu wirusa.

W 2024 r. wirusy ptasiej grypy rozszerzyły swój zasięg, zarażając gatunki, które wcześniej nie były dotknięte. Nasza praca identyfikuje kluczowe mutacje związane z potencjalnym rozprzestrzenianiem się na ludzi, wymagające szybkiego wykrywania i reagowania. Współpraca i udostępnianie danych w łańcuchu zaangażowanych podmiotów pozostają niezbędne w radzeniu sobie z pojawiającymi się sytuacjami – skomentował.

Oprócz opinii naukowej wspomniane agencje opracowały także wytyczne dotyczące sposobu badania i kontrolowania ognisk ptasiej grypy, które dotykają zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Eksperci opracowali schematy blokowe przedstawiające możliwości reagowania na pięć scenariuszy ognisk na styku człowiek-zwierzę-środowisko podkreślając znaczenie interdyscyplinarnej reakcji wszystkich interesariuszy. Praca ta ma wesprzeć państwa członkowskie EU w tworzeniu dostosowanych wytycznych krajowych.

Czym jest ptasia grypa? Jak podaje Główny Inspektorat Sanitarny, ptasia grypa jest powszechnym terminem używanym w odniesieniu do wielu rodzajów wirusów grypy, które zwykle zarażają wyłącznie ptaki, w tym drób lub inne zwierzęta, z możliwością zakażenia także człowieka.

Kilka wirusów ptasiej grypy powoduje ciężką chorobę ze śmiertelnością u ludzi, w szczególności: A(H5N1), A(H5N6) i A(H7N9) ze śmiertelnością do 50% - pisze GIS. Instytucja dodaje jednak, że na chwilę obecną nie występują zmiany genetyczne umożliwiające przeskok międzygatunkowy wirusów.

Wirusy ptasiej grypy mogą być przenoszone bezpośrednio z dzikiego ptactwa na drób domowy lub pośrednio, np. przez skażony materiał. Wirus przenosi się bezpośrednio z ptaka na ptaka drogą powietrzną lub pośrednio, poprzez zanieczyszczenie materiału, piór lub paszy kałem. Duże ilości wirusa są wydzielane w ptasich odchodach. Zanieczyszczony sprzęt, pojazdy, pasza, klatki lub odzież – zwłaszcza buty – mogą przenosić wirusa między gospodarstwami. Stwierdzono także możliwość rozprzestrzeniania się skażonych cząstek pyłu za pośrednictwem wiatru z jednej farmy na drugą, w bliskiej odległości. Wirus może być również przenoszony mechanicznie przez inne zwierzęta, takie jak gryzonie - informuje GIS.

Pięć inwestycji z Krakowa na niechlubnej liście. Trafiły do „Czarnej Księgi” wydatków publicznych