Kraków będzie budował schrony. Nadchodzi nowe prawo

Ile jest schronów w Krakowie? Miasto wybuduje kolejne

Ile schronów znajduje się obecnie w Krakowie? Na to pytanie trudno odpowiedzieć jednoznacznie, gdyż w dalszym ciągu na terenie miasta prowadzone są czynności kontrolne związane z oceną wskazanych przez zarządców budynków obiektów, które można byłoby uznać za tego typu konstrukcje, tj. schronienia lub ukrycia. W sprawie schronów w Krakowie interpelację skierowaną do prezydenta miasta złożyła radna Agnieszka Paderewska, która dopytywała, ile schronów znajduje się obecnie w dzielnicy III Prądnik Czerwony, oraz o to, czy w dwóch ostatnich latach przeszły one inwentaryzację i czy nadają się do użytku. W piśmie pada również inne, bardzo istotne pytanie – czy miasto planuje budowę kolejnych schronów?

Odpowiedzi w tej sprawie udzielił zastępca prezydenta Krakowa Stanisław Mazur. Jak poinformował, obecnie trwają działania inwentaryzacyjne. Czynności te określił jako „czasochłonne”. Wskazał także, że do momentu zakończenia inwentaryzacji nie jest możliwe udzielenie precyzyjnej odpowiedzi na pytanie, ile schronów posiada obecnie dzielnica III.

Co z ich inwentaryzacją w ostatnich latach? Czy nadają się do użytku? Ile jest schronów w Krakowie?

W listopadzie 2022 r. na polecenie ówczesnego Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, Państwowa Straż Pożarna na terenie całego kraju przeprowadziła inwentaryzację wszystkich nieruchomości, oceniając ich przydatność pod kątem masowej ochrony ludności. Dane z inwentaryzacji zostały umieszczone w specjalnej aplikacji („SCHRONY”) stworzonej przez Komendę Główną Państwowej Straży Pożarnej. Inwentaryzacja wykazała, że na terenie Krakowa znajduje się 6 400 obiektów zbiorowej ochrony (OZO), w tym 1 000 budowli ochronnych – podaje Stanisław Mazur.

Jak czytamy w odpowiedzi na interpelację, po zakończeniu trwającej obecnie inwentaryzacji miasto zamierza budować nowe schrony.

Po zakończeniu czynności wskazanych w Ad 1. będzie planowana budowa nowych ukryć czy też schronów, ale na dzień dzisiejszy nie ma jeszcze rozporządzenia wykonawczego do ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej w zakresie warunków technicznych, jakie powinny spełniać nowo budowane obiekty zbiorowej ochrony – informuje wiceprezydent.

Co istotne, miasto ma planować budowę nowych schronów także z uwzględnieniem podmiotów prywatnych. To z kolei jest związane z planowanymi zmianami prawa budowlanego. W grudniu ubiegłego roku prezydent Andrzej Duda podpisał tzw. ustawę schronową, która ma wejść w życie 1 stycznia 2026 roku. Zgodnie ze zmianami, prawo ma wymusić na deweloperach budowę schronów i ukryć w budowanych nieruchomościach. 

O budowę nowych schronów pytaliśmy magistrat. Czy wiadomo, o jakich liczbach mówimy?

Aktualnie prowadzona jest reinwentaryzacja budowli ochronnych, czyli schronów oraz ukryć, zlokalizowanych na terenie Krakowa, więc na chwilę obecną trudno oszacować ile w przyszłości będzie potrzeba wybudować nowych schronów na terenie Krakowa. Uzyskane informacje o rzeczywistym stanie technicznym tych budowli pozwolą na oszacowanie potrzeb w tym zakresie. Należy dodać, że zaewidencjonowane w zasobach Urzędu Miasta Krakowa budowle ochronne (ok. 1000 obiektów) pochodzą z lat 50 i 60 ubiegłego wieku, więc może się okazać, że większość z nich będzie spełniać wymagania stawiane miejscom doraźnego schronienia (budowle o najniższej odporności). Zgodnie z zapisami ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej określono zasady planowania pojemności obiektów zbiorowej ochrony dla ludności przebywającej w sytuacji zagrożenia na danym obszarze – wskazuje Emilia Król z Wydziału Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Krakowa.

Kto zarządza schronami na terenie miasta? Kto dba o ich ewentualne wyposażenie?

Urząd Miasta Krakowa prowadzi ewidencję budowli ochronnych na administrowanym terenie. Fizyczne zarządzanie obiektami, w których znajdują się budowle ochronne oraz dbanie o ich wyposażenie pozostaje w kwestii właścicieli, zarządców i użytkowników - o tym mówi ustawa z 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej.

Jaką rolę pełnią te schrony w systemie bezpieczeństwa miasta?

Schrony czyli budowle ochronne, zgodnie z rozporządzeniem MSWiA z 21 lutego 2025r. w sprawie kryteriów uznawania obiektów budowlanych albo ich części za budowle ochronne, mogą spełniać następujące funkcje ochronne poprzez zabezpieczenie przed:

• skutkami klęsk żywiołowych;
• odłamkami amunicji, bomb, pocisków i granatów;
• zagruzowaniem;
• promieniowaniem przenikliwym gamma;
• zewnętrznym oddziaływaniem pożaru;
• falą uderzeniową wybuchu;
• skażeniem środowiska wewnętrznego budowli;
• wstrząsem oddziałującym na konstrukcję.

W systemie bezpieczeństwa miasta, schrony oraz ukrycia jako budowle ochronne, przewidziane są do zapewnienia schronienia dla osób przebywających na terenie Krakowa podczas zagrożeń występujących w czasie pokoju (najczęściej na skutek anomalii pogodowych, jak również potencjalnych awarii przemysłowych) oraz w czasie wojny – informuje Emilia Król.

Czy w ubiegłym albo bieżącym roku w Krakowie wybudowano nowe schrony?

W 2024 roku nie wybudowano na terenie miasta Krakowa nowych schronów. Zgodnie ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej, minister właściwy do spraw wewnętrznych określi w drodze rozporządzenia, warunki techniczne dla budowli ochronnych wynikających z nowelizacji prawa budowlanego. Na chwilę obecną w drodze rozporządzenia określone zostały warunki organizowania oraz wymagania, jakie powinny spełniać miejsca doraźnego schronienia. Możliwe, że nowe prawo budowlane wejdzie w życie jeszcze w tym roku – informuje magistrat.