Złota to wieś w Małopolsce o najpiękniejszej nazwie. Takiego wyboru dokonała AI
Zapytaliśmy sztuczną inteligencję, która wieś w Małopolsce ma najpiękniejszą nazwę. AI bez wahania wskazała na Złotą. Historia tej miejscowości jest równie bogata jak jej nazwa. Świadectwem jej długiej metryki są zapisy w wykazach świętopietrza, gdzie parafia Złota wzmiankowana jest już w 1346 roku. Niedługo później, w dokumencie z 1384 roku, pojawia się pierwszy znany z imienia właściciel wsi – „Jaśko de Slota”. Przez stulecia Złota była prywatną wsią szlachecką, a jej losy splatały się z dziejami potężnych rodów. Pod koniec XVI wieku, w 1595 roku, należała do kasztelanowej krakowskiej Anny z Sieniawskich Jordanowej, co potwierdza jej wysoki status. Dokumenty z wizytacji kanoniczych, prowadzonych przez biskupów krakowskich od 1596 roku, rzucają światło na życie religijne i społeczne ówczesnych mieszkańców.
Drewniany klejnot rodu Tarłów
Prawdziwym klejnotem Złotej i materialnym dowodem jej historycznego znaczenia jest zabytkowy, drewniany kościół. W XVII wieku wieś stała się własnością rodu Tarłów, którzy na trwałe zapisali się w jej dziejach. To właśnie z ich fundacji w 1649 roku wzniesiono nową świątynię pod wezwaniem św. Michała Archanioła. Ten jednonawowy budynek o konstrukcji zrębowej, z charakterystyczną wieżą o konstrukcji słupowej, do dziś zachwyca swoją autentycznością. W jego wnętrzu skrywają się kolejne skarby – trzy barokowe ołtarze pochodzące z drugiej połowy XVII wieku. Obiekt, który w XIX stuleciu poddano częściowej przebudowie, jest dziś wpisany do rejestru zabytków i stanowi najcenniejszą pamiątkę po dawnych właścicielach, wśród których w późniejszych wiekach znaleźli się również członkowie rodziny Lanckorońskich.
Od osady do tętniącej życiem wspólnoty
Z biegiem wieków Złota nie tylko strzegła swoich skarbów, ale również dynamicznie się rozwijała. Dane demograficzne pokazują stały wzrost liczby mieszkańców: od 520 osób w 1820 roku do ponad tysiąca pod koniec XIX wieku. W pierwszej połowie XX stulecia wieś nadal się rozrastała, licząc w 1936 roku już 1235 mieszkańców. Współczesnym dowodem na żywotność i zaangażowanie lokalnej społeczności jest nowy, murowany kościół pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy, zbudowany w latach 1982–1983 z inicjatywy proboszcza, ks. F. Korty. W jego murach znalazło miejsce muzeum parafialne, gdzie prezentowane są zabytkowe szaty i naczynia liturgiczne. O dbałość o dziedzictwo świadczy także prywatna izba regionalna, w której można podziwiać dawne stroje i przedmioty codziennego użytku.
Złota to zatem coś więcej niż tylko piękna nazwa na mapie Małopolski. To miejsce, gdzie historia lśni prawdziwym blaskiem, a jej skarby są pielęgnowane z pokolenia na pokolenie.
