Żmije zygzakowate w Małopolsce. Turyści spotykają je na szlakach
Wraz z nastaniem sezonu letniego coraz więcej turystów gości na szlakach. Przy okazji wypadów w góry czy w ulubione miejsca rekreacji możemy natknąć się na dzikie zwierzęta. W ostatnim czasie wiele osób sygnalizuje także spotkania z wężami, w tym żmiją zygzakowatą, jedynym jadowitym gadem występującym w Polsce. Choć zwierzęta te budzą strach i stały się przedmiotem wielu mitów, a nawet legend, to unikają kontaktu z człowiekiem. Są również określane jako pożyteczne dla środowiska. Zacznijmy od podstaw. Ile gatunków węży występuje w Polsce? Naturalnie nad Wisłą spotkamy cztery gatunki węży, są to: żmija zygzakowata, zaskroniec zwyczajny, gniewosz plamisty i wąż Eskulapa. Co ciekawe, według doniesień przyrodników wszystkie możemy spotkać w Małopolsce, choć ostatni z wymienionych gatunków jest niezwykle rzadki i występuje głównie na Podkarpaciu.
Jedynym jadowitym wężem występującym w Polsce jest żmija zygzakowata, osiągająca rozmiary do ok. 90 cm długości. Żmije występują niemal na terenie całego kraju, w różnych odmianach kolorystycznych. Przede wszystkim spotykane są na obrzeżach lasów, podmokłych łąkach, leśnych polanach, wśród skał, krzewów czy na nasłonecznionych stokach. Węże te mogą także kryć się w ogródkach, np. pod nagrzanymi na słońcu metalowymi przedmiotami. Żmije zygzakowate żywią się głównie małymi ssakami, takimi jak ryjówki, myszy czy krety. Polują również na żaby, jaszczurki, a nawet pisklęta ptaków. Żmije prowadzą dzienny tryb życia i są niezwykle płochliwe. Najczęściej zdążą uciec, zanim w ogóle je dostrzeżemy. Warto dodać, że żmije zygzakowate są gatunkiem chronionym.
Należy podkreślić, że wbrew wielu mitom węże te nie są agresywne, a ukąszenia zdarzają się najczęściej przypadkowo, bądź po celowym sprowokowaniu gada. Jak zachować się, kiedy spotkamy żmiję na szlaku? Najlepszym rozwiązaniem będzie unikanie kontaktu, nie zbliżanie się i znalezienie innej drogi. Na własną rękę nie wolno również próbować przenosić czy przesuwać zwierzęcia, gdyż takie działanie może doprowadzić do ukąszenia.
Co zrobić w przypadku ukąszenia przez żmiję? Jak podaje Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, w przypadku takiego zdarzenia należy unieruchomić pokąsaną kończynę i wezwać pomoc medyczną. Można także zastosować opaskę uciskową powyżej miejsca ukąszenia. W przypadku ukąszenia dorosłego, zdrowego człowieka powinno obyć się bez większych komplikacji zdrowotnych. Na większe niebezpieczeństwo narażone są dzieci, osoby starsze i chore czy te będące pod wpływem alkoholu.
Jakie są objawy po ukąszeniu? Serwis Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia podaje, że są to m.in. zaczerwienienie i zasinienie, narastający obrzęk, zawroty i bóle głowy, nudności i wymioty, spadek ciśnienia krwi czy nadmierna potliwość i pragnienie. W przypadku tych węży zdarzają się również tzw. ukąszenia suche.
Jeśli do około 10 minut od kontaktu ze żmiją nie pojawi się ani obrzęk, ani zaczerwienienie w okolicy ukąszenia, można podejrzewać, że jad nie został wpuszczony – pisze MZ.
Jak rozpoznać żmiję zygzakowatą? Wiele mówi już sama nazwa. Wzdłuż ciała węża rozciąga się charakterystyczny zygzak, który trudno pomylić z innym wężem, aczkolwiek pomyłki te występują stosunkowo często. Zygzak jest wyraźnie ciemniejszy od barwy podstawowej, a głowa gada charakteryzuje się trójkątnym zarysem, wyraźnie oddzielonym od reszty tułowia. Żmije mają także pionowe źrenice. Warto pamiętać, że zygzak może być mniej widoczny zwłaszcza w czarnej odmianie kolorystycznej.
