Czy Kraków jest przygotowany na wojnę? Liczba schronów daje do myślenia

Przygotowania Krakowa na wojnę. Ile jest schronów w mieście?

W marcu radna Aleksandra Owca skierowała interpelację do prezydenta Krakowa ws. przygotowania miasta do celów obrony cywilnej. W piśmie dopytywała ona o liczbę schronów w Krakowie, działania podejmowane w kwestii przygotowania mieszkańców do konfliktu zbrojnego, plan operacyjny funkcjonowania miasta w warunkach zagrożenia bezpieczeństwa oraz o to, czy tunele w planowanym metrze będą mogły pełnić funkcję schronów. W odpowiedzi na pismo miasto poinformowało, że „Plan Operacyjny Funkcjonowania Miasta Krakowa w warunkach zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa i w czasie wojny” jest dokumentem niejawnym, co uniemożliwia jego udostępnienie. Ile jest obecnie schronów w Krakowie? Trudno jednoznacznie podać liczby. Dlaczego?

Zgodnie z ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej z grudnia 2024 roku schron definiuje się jako „budowlę ochronną obiekt budowlany albo część obiektu budowlanego o konstrukcji zamkniętej i hermetycznej, wyposażony w urządzenia filtrowentylacyjne lub pochłaniacze regeneracyjne”. Ostatnia inwentaryzacja schronów na skalę ogólnokrajową została przeprowadzona w latach 2022-2023. Z danych Komendy Głównej Państwowej Straży Pożarnej wynika, że w całej Polsce dostępnych było ponad 234 tys. obiektów (schronów, ukryć i miejsc doraźnego schronienia), w których może schronić się w sumie ponad 49 mln osób. Problem w tym, że ukrycia i miejsca schronienia doraźnego nie są schronami z prawdziwego zdarzenia.

Z inwentaryzacji wynika, że w Małopolsce odnotowano 13,5 tys. wszystkich obiektów (nie tylko schronów). Czym jest ukrycie? Ukrycie to budowla ochronna, niehermetyczna, wyposażona w najprostsze instalacje zapewniające ochronę osób. Z kolei miejsca doraźnego schronienia (MDS) to tzw. rozwiązania osłonowe, chroniące m.in. przed skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych. W ramach takich rozwiązań wykorzystuje się m.in. pomieszczenia istniejących budynków usytuowane na najniższej kondygnacji (m.in. piwnice).

Jak dane wyglądają w przypadku Krakowa? Zgodnie z ubiegłoroczną inwentaryzacją, w stolicy Małopolski znajduje się blisko 600 różnego rodzaju obiektów, które mogą posłużyć za schronienie. Schronów z prawdziwego zdarzenia jest jednak niewiele. Znajdziemy je w Nowej Hucie, na os. Słonecznym (siedem schronów, dane za aplikacją Schrony). Pozostałe dwa tego typu obiekty zlokalizowane są przy ul. Cementowej i przy ul. Za Górą. W stolicy Małopolski najczęstszą formą budowli ochronnej są MDS-y, pokrywające niemal całe miasto. Z kolei najwięcej ukryć znajdziemy na Krowodrzy i w Nowej Hucie.

Metro w Krakowie ze schronami? 

W odpowiedzi na interpelację wiceprezydent Krakowa Stanisław Mazur zaznaczył, że trwają obecnie wyższe kursy dotyczące ochrony ludności i obrony cywilnej dla starostów i prezydentów miast. To przygotowania dla kadry kierowniczej administracji samorządowej, która ma efektywnie wykonywać zadania związane z ochroną ludności i obroną cywilną.

W kwestii podejmowanych działań w zakresie przygotowania mieszkanek i mieszkańców Miasta do konfliktu zbrojnego informuję, że jednoznaczna odpowiedź na etapie prac wdrożeniowych poszczególnych aktów normatywnych staje się hipotezą. Aktualnie w fazie procedowania znajduje się zarządzenie Prezydenta Miasta Krakowa w sprawie powołania Zespołu ds. wdrożenia i realizacji zadań ochrony ludności i obrony cywilnej w Gminie Miejskiej Kraków. Na końcowym etapie prac znajduje się również Harmonogram realizacji głównych zadań Prezydenta Miasta Krakowa w zakresie ochrony ludności i obrony cywilnej, stanowiący podstawę do wypracowania szczegółowych realizacji zadań w danym obszarze – pisze zastępca prezydenta, który wspomniał również o poradniku kryzysowym.

Ponadto wśród kluczowych zadań, jakie postawiło sobie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji jest przygotowanie poradnika kryzysowego, który obywatele otrzymają prawdopodobnie do końca br. Poradnik ma w przystępny i skrótowy sposób dostarczyć najważniejszych informacji, przygotowanych przez ekspertów na wypadek różnych sytuacji kryzysowych. Publikację Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji przygotowuje wspólnie z Ministerstwem Obrony Narodowej i Rządowym Centrum Bezpieczeństwa – napisał.

Czy Kraków planuje schrony przy budowie metra?

Aktualnie procedowana jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia pn. „Budowa pierwszego etapu premetra w Krakowie” w oparciu o koncepcję z 2021 roku. Przy opracowaniu dokumentacji projektowej przyszły wykonawca będzie zobowiązany do spełnienia wymagań stawianych budowlom ochronnym, a jeśli będzie to technicznie możliwe, również schronom. Szczegółowe rozwiązania projektowe znane będą dopiero na etapie przygotowania dokumentacji budowlanej i wykonawczej – podaje Stanisław Mazur.

Jaka będzie ławeczka zakochanych w Krakowie? Zagłosują mieszkańcy