W Krakowie zabrzmi nowy hejnał. Przyczyną wyjątkowa rocznica

Hejnał mariacki to prawdziwy ewenement. Co go wyróżnia?

Pierwsza wzmianka o krakowskim hejnale pochodzi z 1392 r. Wówczas w miejskich rejestrach płac pojawiła się informacja o wynagrodzeniu dla trębacza z wieży kościoła Mariackiego. Jego zadanie polegało na graniu sygnału muzycznego do otwarcia i zamknięcia bram miasta. Dzisiaj nie wiemy, czy była to konkretna melodia. Nie wiemy też, kiedy dokładnie ta tradycja się pojawiła. Jedna z teorii głosi, że hejnał - jako "hajnal" - dotarł do nas wraz z Węgrami w czasach królowej Jadwigi Andegaweńskiej.  Pewne jest natomiast, że z upływem kolejnych wieków częstotliwość jego grania ulegała zmianie. Wiadomo, że od 13 lutego 1838 r. sygnał wyznaczał punktualnie godzinę dwunastą, a Kraków stał się pierwszym polskim miastem, w którym podawano dokładny czas, do czego doszło z inicjatywy profesora Maksymiliana Weissa, dyrektora Obserwatorium Astronomicznego UJ. Z kolei w 1927 r. krakowski hejnał po raz pierwszy pojawił się w Polskim Radiu i do dziś można go usłyszeć codziennie w samo południe na antenie Programu I.

W Krakowie charakterystyczna melodia w tonacji F-dur rozbrzmiewa znaczne częściej, bo co godzinę i to wielokrotnie - hejnaliści (na wieży w jednym czasie przebywa ich dwoje) wygrywają bowiem hejnał z północnej wieży kościoła pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w cztery strony świata: dla króla, dla burmistrza, dla przybywających do Krakowa gości oraz dla komendanta straży pożarnej. Warto przy tym zaznaczyć, że funkcję hejnalisty pełnią właśnie strażacy i to od ponad 130 lat.

Tym, co wyróżnia krakowski hejnał, jest też fakt, że grana melodia w pewnym momencie nagle się urywa. Według legendy to na pamiątkę ugodzenia strzałą gardła grającego hejnalisty podczas ataku Tatarów. Legendy bardzo młodej, bo powstałej w latach 20. XX wieku. Za jej autorkę uznaje się Anielę Pruszyńską, krakowiankę, która przekazała ją amerykańskiemu autorowi dla młodzieży, Ericowi Kelly’emu, a ten opisał w książce "The Trumpeter of Krakow", czyli "Trębacz z Krakowa".

Hejnał dla Podgórza? Dzielnica ogłosiła konkurs

1 lipca 1915 r. miasto Podgórze oficjalnie połączyło się z Krakowem, stając się jedną z dzielnic stolicy Małopolski. Z okazji zbliżającego się wielkimi krokami 110. jubileuszu Muzeum Krakowa przygotowało specjalną wystawę. Innym sposobem upamiętnienia tego wydarzenia ma być ogłoszony właśnie konkurs na Kompozycję Hejnału Dzielnicy XIII oraz Konkurs na Piosenkę o Dzielnicy XIII. Organizują go podgórscy radni wraz ze Szkołą Muzyczną I i II stopnia im. Bronisława Rutkowskiego oraz Centrum Kultury Podgórza.

Udział w obu konkursach kompozytorskich jest bezpłatny, niemniej dla zwycięzców przewidziano nagrody - 5 tys. złotych za stworzenie hejnału i 2 tys. złotych za piosenkę. Obu laureatów otrzyma również możliwość publicznego wykonania skomponowanego utworu podczas oficjalnej uroczystości. To właśnie w takich okolicznościach będzie wykonany hejnał - podczas wydarzeń związanych z Dzielnicą Podgórze. Sam utwór ma być przede wszystkim oryginalny i nigdy wcześniej niepublikowany, przeznaczony do wykonania na waltorni lub eufonium, lub fagocie, trwać maksymalnie 60 sekund oraz nawiązywać do charakteru i/lub historii dzielnicy. Prace można nadsyłać od 31 marca 2025 roku do 25 kwietnia 2025 roku.

"Miasteczko (nie tylko) dla kobiet" w Tauron Arena Kraków. Jakie atrakcje czekały mieszkanki i mieszkańców miasta?