Awantura o śmieci w Krakowie. Będzie wysoka podwyżka?

Nowe opłaty za śmieci w Krakowie? Mieszkańcy będą musieli zapłacić więcej

Zgodnie z propozycją nowa opłata dla osób segregujących w Krakowie może od 1 września bieżącego roku wynieść 35 zł za mieszkańca. Ostatnia podwyżka, z 24 na 27 zł została wprowadzona trzy lata temu, 1 lipca 2022 roku. Choć od tego czasu opłata nie uległa zmianie, tak drastycznie wzrosły koszty funkcjonowania całego systemu, tj. o ponad 51 proc. – informuje Urząd Miasta Krakowa. Jak czytamy, prognozy na rok 2026 wskazują dalszy wzrost i to na poziomie kilkunastu procent. Czynniki te przełożyły się na utratę równowagi finansowej systemu w ubiegłym roku i wygenerowania znacznego deficytu, który musi zostać pokryty.

Dla pokrycia kosztów niezbędne jest zwiększenie dochodów systemu gospodarowania odpadami komunalnymi o około 77,9 mln zł w 2025 roku i około 112,5 mln zł w 2026 roku. Nowa stawka jest o około 30 proc. wyższa od obecnej, ale należy pamiętać, że jest to pierwsza podwyżka od 2022 roku. W tym okresie nastąpił znaczny wzrost kosztów życia, a także wynagrodzeń. Warto podkreślić, że nawet po zmianie, proponowana stawka pozostaje znacznie poniżej maksymalnej kwoty dopuszczonej ustawą – podaje magistrat.

Obecna stawka wynosząca 27 zł, to ok. 65 proc. dopuszczalnej, maksymalnej stawki ustawowej opłaty wynoszącej w 2022 roku – 41,24 zł. Proponowana nowa stawka – 35 zł, to ok. 55 proc. dopuszczalnej, maksymalnej stawki ustawowej opłaty, która w 2025 roku wynosi 63,34 zł. Jakie są główne przyczyny zmiany stawki? Wskazał je Urząd Miasta Krakowa:

• inflacja i wzrost wynagrodzeń: skumulowana inflacja w latach 2022–2025 wyniosła ok. 40 proc., a wzrost płacy minimalnej ok. 55 proc., co bezpośrednio przekłada się na wyższe koszty pracy i realizacji usług
• wzrost ilości odpadów: każdego roku krakowianie produkują o około 3–5 proc. więcej odpadów, co zwiększa koszty ich odbioru i przetwarzania
• wymogi środowiskowe i zmiany prawne: nowe przepisy narzucają gminom wyższe poziomy recyklingu i rozszerzają zakres usług (np. zbiórka tekstyliów), co wymaga inwestycji i generuje wyższe koszty operacyjne
• spadek cen surowców wtórnych: mimo lepszej segregacji i większej ilości zbieranych surowców, ich ceny na rynku spadają, do tego planowany system kaucyjny wyprowadzi z systemu cenne surowce, które obecnie przynoszą część dochodów, dla przykładu: w 2022 roku średnia cena za surowce wtórne wynosiła 441,53 zł/Mg, a w 2024 roku – 291,49 zł/Mg
• brak Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta: koszty zagospodarowania odpadów opakowaniowych wciąż w całości ponoszą mieszkańcy.

Zgodnie z propozycją nowe stawki mają wejść w życie 1 września 2025 roku.

Opóźnienie tego terminu skutkowałoby dalszym powiększaniem deficytu. Wszystkie środki z opłat w całości przeznaczane są na pokrycie kosztów sprawnego funkcjonowania systemu gospodarowania odpadami w Krakowie, w tym na odbiór, transport i przetwarzanie odpadów, utrzymanie PSZOK-ów oraz edukację ekologiczną – czytamy.

Ostateczna decyzja o zmianie opłat zostanie podjęta przez krakowską Radę Miasta. Jak podkreśla sam urząd, na dzień w Krakowie, w porównaniu do gmin ościennych stawka ta jest najniższa, a żadna gmina nie pobiera opłat mniejszych niż 30 zł.